محاسبه نفس از ديدگاه آيات و روايات( نرجس غفاري)
محاسبه نفس یکی از مهمترین آموزه های اخلاقی دین مبین اسلام و از جمله اصولاخلاقی و عرفانی در جهت تربیت نفس است. محاسبه ضد فراموشی و غفلت است وانسان در شروع آن با خود شرط می کند گرد معاصی نگردد ؛ سپس در طول روز مراقب حالات و رفتار خود می باشد تا از عهد و پیمان تخطّی نکند و در پایان روز به محاسبهمی پردازد و عملکرد خود را در مورد انجام فرائض ، اجتناب از گناهان ، ادای حق الناس نیت ها و انگیزه های انجام عمل و به طور کلی در همه زمینه ها مورد محاسبه قرار می دهد. در صورتی که مرتکب معصیتی شده باشد نوبت به معاتبه و معاقبه می رسد ؛ یعنی نفس را مورد ملامت قرار می دهد و در صدد جبران مافات بر می آید. انسان در موقع محاسبه نفس باید اصول آن را در نظر گرفته و بداند هر چیزی دارای قدر و اندازه است ، انسان مسئول اعمال خود بوده و اعمال او هیچگاه از بین نمی روند ، همه آنها نزد پروردگار ثبت و ضبط شده است و در روز قیامت مورد بررسی قرار خواهد گرفت. اصل توبه نیز از اصول انسان سازی است که اصولاً محاسبه بدون امکان آن بیهوده خواهد بود. غفلت از محاسبه نفس موجب فراموشی خدا ، از خود بیگانگی و غرور در انسان شده ، موجب می گردد انسان تابع هوا و هوس گشته و سرمایه گرانبهای عمر را هدر دهد. در نتیجه در عرصات قیامت توقف طولانی داشته باشد و نهایتاً این غفلت از محاسبه موجب هلاکت انسان خواهد شد. اما مهمترین ثمرات توجه به محاسبه نفس خود شناسی ، وقوف بر کاستی ها ، ایمنی از مکر نفس و زمینه سازی برای توبه می باشد. توجه به عاقبت کار ، عدم رسوایی در آخرت ، آمادگی جهت حضور در قیامت و بهره مندی از حسابی آسان در آن روز و در نهایت رسیدن به سعادت دنیا و آخرت از دیگر آثار و فواید محاسبه نفس به شمار می روند.
واژگان كليدي: محاسبه ، نفس ، محاسبه نفس ، آیات ، روایات.
فرم در حال بارگذاری ...
آخرین نظرات