اقتصاد مقاومتی در منظومه فکری وعملی مقام معظم رهبری
فریبا پور نگهبان اصلی
چکیده :
اقتصاد به معنای حد میان دخل و خرج را نگه داشتن است . در اینجا ابتدا معانی اقتصاد و اقتصاد اسلامی و مقاومتی را بررسی کرده و با توجه به رهنمون های رهبری ، اهداف این بحث روشن گردیده است . با بیان تفاوت اقتصاد مقاومتی و ریاضت اقتصادی ، سعی شده شبه شباهت این دو مقوله در ذهن مخاطب برطرف گردد و سپس وجود فساد در بخش های مختلف را مانع پیشرفت اقتصاد مقاومتی دانسته و راه های اسلامی هم برای این مسئله ارائه گردیده است .
در بخش بعد به بیان مهمترین روش های تحقق اقتصاد مقاومتی پرداخته و آن ها را شرح داده است و این که این مبحث باید در رسانه ها و فضاهای مجازی بیشتر مطرح گردد و فرهنگ سازی بهتری در این زمینه صورت بگیرد و اما بعد از وظیفه مسئولین ، بیشترین مسئولیت و وظیفه را برای مردم می داند و الگوی زندگی متناسب با اقتصاد مقاومتی را طرح می کند .
کلید واژه:اقتصاد مقاومتی،رهبری،الگوی مصرف،فساد اقتصادی،پیشرفت،تحریم ها.
مقدمه
امروزه جمهوری اسلامی ایران در حوزه های اقتصادی خود با مسائل یا مفاهیمی مواجه است که به هیچ عنوان تا کنون چه در عرصه ی نظر و در کتاب های درسی و چه در عرصه ی عمل و تجارب بشری مشابه و ما به ازای واقعی نداشته است .
بنابراین خود انقلاب اسلامی مکلف به نوآوری و ابتکار و نظریه پردازی و الگوسازی در این عرصه های جدید اقتصادی است . هر کشوری که علم استکبار ستیزی را بر پا کند ، نیازمند ، چنین الگوهایی است . یکی از این مفاهیم ، « اقتصاد مقاومتی » است . با اجرای تحریم های متعدد از سوی غرب مقام معظم رهبری بحث اقتصاد مقاومتی را مطرح و آن را به عنوان یک روش مهم و استراتژیک در تغییر مسیر حرکت اقتصادی کشور عنوان کردند .
با توجه به گستردگی طرح های مطرح شده در رابطه با اقتصاد می توان گفت اقتصاد مقاومتی از مباحث مهم علم اقتصاد به شمار می آید .
تحریکات جهانی آن را زیر و رو نمی کند ، با مروری بر سخنان رهبری ، مولفه ها و شاخصه هایی مطرح می شود که روشن کننده اهمیت و ضرورت اقتصاد مقاومتی است ، اقتصادی که با محرک های جهانی متحول نشود و تکانه های اقتصادی جهان به آن آسیب نرساند . اقتصاد مقاومتی مسئله ای است که بخشی از آن به دولت باز می گردد . اما با قطعیت کامل و با توجه به گفته های رهبری باید گفت بخش دیگر آن به ملت و مردم منتصب خواهد شد و برای پیش برد آن در جامعه و زندگی تمام افراد جامعه باید یک چراغ راه ، روشنگر مسیر باشد و بی تردید هیچ چراغی نوری بیشتر از سخنان و رهنمون های رهبری نخواهد داشت .
برای هر حرکت و فعالیتی می بایست که ضرورت و هدف از آن تلاش را دانست تا بتوان جهت و مسیر حرکت را مشخص نمود و دست به اقدامات تکمیلی و اصلاحی زد . حال علاوه بر شناخت اقتصاد مقاومتی باید دانست که وظیفه ی ملت چیست ؟ و چگونه می توان با استفاده از این الگوها هجمه دشمن را تبدیل به یک فرصت کرد ؟ و برای تحقق چنین امر مهمی این سوال پیش می آید که اقتصاد مقاومتی در منظومه ی عملی و فکری رهبری چیست ؟
برای پاسخ به هر سوال باید حدودی روشن شود و برای پاسخ به این سوال ها این گونه فرض می کنیم که اقتصاد مقاومتی الگویی است که تحقق پذیر است .
تا کنون مقالات و کتاب های مختلفی در باب اقتصاد مقاومتی به رشته تحریر در آمده است ؛ که هر کدام به اشکال متفاوتی از اقتصاد مقاومتی سخن گفته اند ، برای نمونه می توان به مقالاتی همچون مقاله ی حسین تاج آبادی ، با عنوان اقتصاد مقاومتی اشاره کرد که الگوهایی از آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است ، یا کتاب هایی که با عنوان جهاد اقتصادی در بخشی به ضرورت یا اهمیت اقتصاد مقاومتی پرداخته اند یا کتاب هایی که فقط گفته های رهبری در حوزه اقتصاد مقاومتی را جمع آوری کرده اند ، البته ناگفته نماند که کتاب های کامل تر و جامع تری هم در این حوزه وجود دارد ، اما با صرف نظر همه این ها پژوهشگر بر آن است تا سخن تازه ای در باب این که ما چه کرده ایم ؟ و چه باید بکنیم ؟ را از منظر رهبری با استفاده از کتاب ها و مقالات و سایت های معتبر برای مخاطب عمومی بیان کند .
ترتیب این مقاله به این صورت است که ابتدا با اقتصاد مقاومتی و اسلامی بیشتر آشنا شویم و سپس موانع و کارهایی که باید برای اقتصاد مقاومتی انجام گیرد را شناخت و بعد هم با وظایف ملت و دولت آشنا شد و گفت که باید چه بکنیم و اما از آنجا که مقاوم کردن اقتصاد مسلمانان از ابتدای اسلام تا کنون مطرح بوده ، گریزی هم به مصادیق اقتصاد مقاومتی در زمان پیامبران خواهیم زد .
کلیات :
پیش از معرفی مهمترین مباحث اقتصاد مقاومتی ، بیان مقدمات بحث مانند : اهمیت و ضرورت بحث ، سوال اصلی ، هدف های تحقیق ، فرضیه و … ضرورت دارد .
بخش اول : کلیات
اهمیت و ضرورت تحقیق
هموارهخ مسائلی معیشتی و اقتصادی ، بخش مهمی از زندگی انسان را به خود اختصاص داده است ، جهت دهی و سامان بخشی اقتصاد از این قضیه مستثنی نیست ؛ بدیهی است با توجه به آن که دفاع دارای جنبه ها و اشکال متنوع و گوناگونی است ، در بعد اقتصادی نیز دفع حمله و استراتژی دشمن را می توان یک دفاع همه جانبه از سوی تمام جامعه به حساب آورد . در این برهه از زمان که دشمن با تمام توان خود پای به میدان گزارده تا آخرین تیر خود را به سوی اقتصاد مملکت رها نماید . باید با توجه به رهنمون های مقام معظم رهبری و هشدارهای ایشان در مورد این که دشمن علاوه بر سایر مسائل ، به صورت ویژه ای روی مسائل اقتصادی تمرکز کرده است و با توجه به این که مقاوم کردن اقتصاد مسلمانان از ابتدای اسلام تا کنون مطرح بوده ، باید با نظرات رهبری در گونه راه ها قدم گذاشت تا علاوه بر شناخت نقاط تاریک این راه ها ، از وظایف خویش در چنین مواردی آگاه گردیم و بدانیم که چگونه باید به آن ها عمل کنیم .
اهداف تحقیق
اقتصاد مقاومتی ، مسئله ای است که در مورد آن رهبر معظم بسیار صحبت کرده و همچنان هم صحبت می کنند و در کتاب های مختلفی در مورد آن بحث شده و از زوایایی هم مورد بررسی قرار گرفته است اما همچنان در کشور و بین مردم محجور است . شاید یکی از دلایل محجوریتش را بتوان در شناخت مناسب نداشتن از آن دانست . بنابراین هدف های پیش رو را می توان بدین شکل ترسیم کرد :
1. شناخت چیستی اقتصاد
2. شناخت چیستی اقتصاد مقاومتی
3. شناخت چیستی اقتصاد اسلامی
4. آشنایی با موانع پیش روی تحقق اقتصاد مقاومتی
5. آشنایی با وظایف مردم و مسئولین در حوزه اقتصاد مقاومتی
و این که بدانیم باید چه بکنیم تا این طرح عملی شود .
بیان مسئله
با مروری بر سخنان رهبر معظم انقلاب ، مولفه ها و شاخصه هایی مطرح می شود که روشن کننده اهمیت و ضرورت اقتصاد مقاومتی است و آن را می توان مسئله ای مهم در زندگی مردم دانست و معنای آن این است که ما در پی اقتصاد ایده آلی هستیم که هم اسلامی باشد و هم ما را به جایگاه اقتصاد اول منطقه برساند ؛ اقتصادی که برای جهان اسلام الهام بخش و کار آمد بوده و زمینه ساز تشکیل تمدن بزرگ اسلامی باشد . بدین معنا که اقتصاد مقاومتی مشتمل بر اقتصاد کار آفرینی و ریسک پذیری و نوآوری باشد . اقتصاد مقاومتی مسئله ای است که برای مشاهده آثار آن در زندگی مردم باید یک چراغ راه داشته باشد و آن ، همان گفته های رهبری است ، درست است که اقتصاد مقاومتی به علم اقتصاد مربوط می شود اما برای عملی کردن آن نیاز به اتحاد است تا این مسئله به حقیقت بپیوندد .
با توجه به این مسئله باید گفت برای تحقق آن نهادهای متعددی به لحاظ اجرایی و عملیاتی با موضوع اقتصاد مقاومتی مواجه هستند . اما یکی از مسایل مهم آن است که مردم چگونه و به چه شکل هایی می توانند برای تحقق آن کاری انجام دهند حال این سوال پیش می آید که اقتصاد مقاومتی در منظومه فکری و عملی رهبری چیست ؟
سوال اصلی
اقتصاد مقاومتی در منظومه فکری و عملی مقام معظم رهبری چیست ؟
سوالات فرعی
1. اقتصاد مقاومتی چیست ؟
2. اقتصاد اسلامی چیست ؟
3. اقتصاد چیست ؟
4. الزامات اقتصاد مقاومتی چیست ؟
5. ضرورت وجود اقتصاد مقاومتی چیست ؟
6. روش های تحقیق اقتصاد مقاومتی چیست ؟
7. عواقب شتابزدگی در اقتصاد مقاومتی چیست ؟
8. موانع اقتصاد مقاومتی چیست ؟
9. تفاوت اقتصاد مقاومتی با ریاضت اقتصادی چیست ؟
10. نقش فساد در تحقق نیافتن اقتصاد مقاومتی چیست ؟
11. نقش فضای مجازی در تحقق اقتصاد مقاومتی چیست ؟
12. چگونه یک الگوی زندگی ، متناسب با اقتصاد مقاومتی ایجاد کنیم ؟
13. مصادیق اقتصاد مقاومتی در دوران پیامبران چیست ؟
14. وظیفه مسئولین در تحقق اقتصاد مقاومتی چیست ؟
15. وظایف مردم در تحقق اقتصاد مقاومتی چیست ؟
پیش فرض :
اقتصاد مقاومتی ، الگویی بومی و علمی برآمده از فرهنگ انقلابی و اسلامی است . که در چنین وضعیتی می تواند تا حدود زیادی تحریم ها را خنثی کند و آسیب های اقتصادی ناشی از تحریم ها را کاهش دهد .
فرضیه :
اقتصاد مقاومتی الگویی است که تحقق پذیر است .
بخش دوم : مفاهیم
و از آنجا که باید در طول بحث ، مخاطب با منظور نگارنده از معنای هر کلمه آشنایی کامل داشته باشد تا برایش نقطه ی مبهمی باقی نماند اینک به معرفی و تعریف واژگان کلیدی می پردازیم :
مقاومتی : در لغت : ایستادگی کردن ( محمد معین ، 1381 ، ص 1405 )
در اصطلاح : به هر عنصری که در مقابل خطرات از خود ماومت نشان دهد . ( ویکی پدیا )
منظومه : در لغت : به رشته نظم در آمده ( سن عمید ، 1384 ، ص 1858 )
در اصطلاح : مجموعه ای بلند از موضوعات گوناگون ( سایت ویکی پدیا )
فکری : در لغت : جمع فکرت ، اندیشه ( حسن عمید ، 1384 ، ص 1546 )
در اصطلاح : فکر عبارت است از نوعی عمل ذهن روی معلومات و اندوخته های قبلی برای دست یابی به یک نتیجه و تبدیل یک مجهول به یک معلوم ( محمد علی زکریایی ، 1390 ، ص 412)
عملی : در لغت : ساختن ، کار کردن ( حسن عمید ، 1384 ، ص 1453 )
در اصطلاح : یعنی این که به حکم عقل انجام می گیرد این است که نیروی حسابگر عقل ، خیر و کمالی را در دور دست می بیند و راه وصول به آن را که احیانا صعب العبور است کشف می کند و طرح وصول به آن را می ریزد . (محمد علی زکریایی ، 1390 ، ص 395)
مقام : در لغت : رتبه ، جایگاه ( حسن عمید ، 1384 ، ص 1836)
در اصطلاح : به معنای مرتبه و منصب است ( سایت ویکی پدیا)
معظم : در لغت : بزرگ شمرده ( حسن عمید ، 1384 ، ص 1390 )
در اصطلاح : در مورد اشخاص بزرگ و اشیاء مقدس به کار می رود ( همان )
رهبری : در لغت : راه بر ، فرمانده ( حمد معین ، 1381 ، ص 601 )
در اصطلاح : بالاترین مقام رسمی در مراوده های رسمی یا دولتی ( سایت ویکی پدیا )
فرم در حال بارگذاری ...
آخرین نظرات