رابطه ظهور امام زمان علیه السلام با موضوع رجعت و رستاخیز

چرا نیاز به ظهور امام زمان علیه السلام است؟ مگر نمی‌شد بدون قیام آن حضرت، وارد عرصه قیامت شویم؟ درواقع می‌خواهیم بدانیم چه رابطه‌ای میان ظهور، رجعت و قیامت وجود دارد که هر سه را کنار یکدیگر به‌عنوان ایام الله می‌دانیم؟

قیامت نیاز به داشتن زمینه‌هایی دارد که کسی به‌سادگی امکان ورود به آن را ندارد، چون آن عالم متکامل است و نیاز است حتی جسم ما تغییر کرده و پیش‌زمینه‌هایی داشته باشد تا امکان ورود به صحنه قیامت را داشته باشد، ازجمله اینکه جسم قیامتی دچار خواب، پیری و بیماری نمی‌شود، در حالی که جسم ما در این دنیا دچار چنین عارضه‌هایی می‌شود. وقتی جسم باید دارای چنین ویژگی‌هایی باشد، مشخص است که روح دارای مراتب بالاتری است.

بروز ولایت و حاکمیت خداوند متعال در عرصه قیامت، لازمه دو مرحله است که شامل ظهور حضرت قائم علیه السلام و رجعت می‌شود، درواقع ظهور مقدمه‌ای برای رجعت و سپس قیامت است.

بروز عدل الهی در دوران ظهور

مگر ظهور چه‌ویژگی‌ای دارد که انسان را برای حضور در عرصه قیامت آماده می‌کند؟ چه وجوه مشترکی میان این دو وجود دارد؟

در زمان ظهور امام زمان عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف، زمین پر از عدل و داد می‌شود. این اتفاق همان چیزی است که در عرصه قیامت با گستردگی بیشتری روی می‌دهد، درواقع انسان در زمان ظهور، شاهد جلوه‌گر شدن عدل الهی خواهد بود و به این صورت زمینه برای درک مفاهیم جلوه‌گر شدن عدل در دوران رجعت و رستاخیز را خواهد داشت. البته افرادی که این دو مرحله را نگذرانند، در برزخ چنین رشدی را دریافت خواهند کرد.

به این ترتیب است که ظهور و رجعت در سیر «انا الیه راجعون» تعریف می‌شود؟

بله. یکی از تفاوت‌های شیعه با ادیان و مذاهب دیگر در مسئله منجی و آخرالزمان، همین نکته است. تمام ادیان ازجمله مسیحیت، یهودیت، زرتشتی‌ها و فرقه‌های مختلف مسلمان‌ها به ظهور منجی در آخرالزمان اعتقاد دارند. اما شیعیان ظهور را در راستای آمادگی برای قیامت تحلیل می‌کنند، در حالی که دیگران چنین رویکردی ندارند.

حیات طیبه در سایه ظهور امام زمان علیه السلام

بر همین اساس است که در دوران ظهور امام زمان علیه السلام، تمام استعداد بشریت به‌طور کامل به فعلیت می‌رسد. چنان‌که مقام معظم رهبری به نکته ظریفی در این باره اشاره فرموده‌اند، مبنی بر اینکه گاهی افراد تصور می‌کنند زمان ظهور پایان تاریخ است، در حالی که از آمدن امام زمان علیه السلام تازه حیات انسانی شروع می‌شود. وقتی درست به این نکته فکر می‌کنیم، از خودمان می‌پرسیم که؛ مگر امروزه در دنیا حیات انسانی برقرار است؟ توحش در قالب مدرنیسمی که انسان و شخصیت او لگدکوب می‌شود، هیچ ربطی به حیات انسانی ندارد.

امام زمان علیه السلام چگونه این عالم پر از توحش و دور از اخلاق و انسانیت را به حیات طیبه انسانی می‌رسانند؟

در روایتی به‌نقل از امام باقر علیه السلام آمده است که فرمودند: «اذا قام قائمنا وضع الله یده علی رؤوس العباد فجمع بها عقولهم و کملت بها احلامهم؛ هنگامی که قائم ما قیام کند خداوند دستش را بر سر بندگان می‌گذارد و عقل‌ها را با آن جمع کرده و افکارشان با آن تکمیل می‌شود.»، به این ترتیب کینه از قلب‌ها می‌رود، این همان حیات انسانی است که در دوران ظهور روی می‌دهد.

از سوی دیگر از آنجایی که ظرفیت این دنیا محدود است، در دوران ظهور اسماء و صفات الهی به‌قدر ظرفیت همین دنیا بروز پیدا می‌کند. در حالی که جلوه تام و کامل آن را در قیامت مشاهده خواهیم کرد، به‌عنوان مثال درهای برکت آسمان و زمین به‌روی مردم باز می‌شود. امروز می‌بینیم که برکت و رحمت به‌روی انسان‌ها بسته می‌شود چنان که در دعای فرج می‌خوانیم: «و ضاقت الارض و منعت السماء»؛ نه زمین برکت‌های خود را برای مردمی که مشغول گناه هستند، آشکار می‌کند و نه آسمان، اگر هم آسمان چیزی دهد گاهی به‌صورت بلا می‌دهد، در حالی که در دوران ظهور، درهای آسمان و زمین به‌روی مردم باز می‌شود.

با این توضیح، ما در دوران خشم و غضب الهی زندگی می‌کنیم. درست است که عده‌ای گناهکار هستند، چرا درهای برکت و رحمت آسمان به‌روی مردم بی‌گناه هم بسته می‌شود؟

غضب الهی به‌دلیل گناه مردم است، مردمی که در سراسر زمین زندگی می‌کنند و به امر خالق و پروردگار خود تسلیم نمی‌شوند، چون اکثریت مردم از ولی خدا و امام زمان خود روی برگردانده‌اند، خداوند هم به این مردم غضب می‌کند. جلوه‌ای از غضب خداوند در غیبت امام زمان عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف بروز پیدا کرده است. وقتی خداوند بر مردم غضب کرد، آن حضرت سال‌ها در غیبت به‌سر می‌برد. به‌جای اینکه مردم از تربیت آن حضرت بهره‌مند شوند، خودشان را از این برکت و رحمت محروم می‌کنند.