مباني شهادت زنان در اسلام(سميه راهزاني)
شهادت در آیین اسلام از اهمیت فوق العاده ای برخوردار می باشد به گونه ای که درروایات معصومین به این امر اهتمام و توجه بسیار شده و درباره فضیلت شهادت و شاهدشدن و حتی کتمان آن روایات زیادی موجود است به گونه ای که شهادت به عنوانیک امر دینی تلقی شده که حتی در برخی موارد با توجه به شرایط موجود این امرواجب کفایی دانسته شده است و می توان به حکم قانون افراد را به تحمل و اداء شهادتموظف نمود. البته افرادی که به عنوان شاهد گرفته می شوند باید دارای شرایط خاصیباشند که بتوان شهادت آنها را قبول و در دادگاه ها نیز استفاده کرد و طبق آن شهادت
بتوان حکمی را صادر نمود که در کتب مختلف فقهی و حقوقی از جمله تحریرالوسیلهامام و شرح لمعه شهید و حقوق مدنی امامی به صورت مفصل به تحلیل و توصیف اینشرایط پرداخته شده است و در قرآن کریم نیز آیات فراوان در مورد شهادت وموضوعات پیرامون آن آمده که اصلی ترین آیه در سوره بقره و آیه 181 می باشد کهمفسران پیرامون این آیه نظرات و عقاید متفاوتی را در بحث شهادت زنان آورده اند. اماشاید بحث تساوی زن و مرد در خلقت سبب شبه افکنی در رابطه با ضایع شدن حقوقزنان در اسلام باشد ولی باید گفت که در اسلام تشابه حقوق معنی ندارد ولی تساویحقوق وجود دارد و این با توجه به سرشت و هدف آفرینش زن و مرد است و اینتفاوت شهادت زن و مرد با توجه به دلایل متعدد سبب لطمه زدن به حیثیت و شأن زننمی گردد و اگر هم از دیدگاه روانشناسی به این مسئله نگاه شود باز تأکید بر این استکه چون زن از نظر شخصیتی و جسمی با مرد متفاوت است باید جهت حفظ حقوق وحرمت خود از قوانین واحکام اسلام از جمله در رابطه با شهادت دادن پیروی نماید.
واژگان كليدي: شهادت، شاهد، فقه، حقوق.
موضوع: "چکیده تحقیق پایانی"
مشتركات قرآن و صحيفه سجاديه در باب توبه(سارا پويا منش)
یکی از موضوعات مشترک بین قرآن و صحیفه سجادیه توبه می باشد، که به معنایرجوع و برگشتن است و حقیقت توبه رجوع از گناه و پشیمانی از آنچه از او صادر شدهو عزم به ترک آن گناه می باشد از نظر امام سجاد علیه السلام هم توبه عبارت از پشیمانیقلبی و درونی از گناه و پوزش خواهی از خداوند است. معنای استغفار طلب مغفرت وآمرزش است و درقرآن علاوه برتوبه، سفارش به استغفار نیز شده است و در روایاتاهل بیت هم برای استغفار اهمیت و آثار فراوانی ذکر شده است. در صحیفه سجادیه همدر فرازهایی به استغفار اشاره می کند و راه مغفرت الهی را استغفار یعنی طلب مغفرتمعرفی می کند، با مطالعه قرآن و صحیفه سجادیه به دست می آید که توبه همراه با یکسلسله شرایط معنوی و عملی قابل تحقق است؛ حال ندامت، تصمیم بر آینده ای ملکوتیو پاک، تبدیل سیئات اخلاقی به حسنات اخلاقی، اصلاح عمل، جبران گذشته و تکیهکردن بر ایمان به خدا و قیامت عناصری است که ساختمان توبه از آنها ساخته می شود.شرایط توبه حقیقی از منظر امام سجاد علیه السلام این است که توبه خالصانه و بیبازگشت به گناه و دارای شرایط مقبولیت باشد یعنی به گونه ای باشد که تمام آلودگیهای گناه را پاک کند. گنهکار زمانی که به شرایط توبه عمل کند بدون تردید خداوندمتعال توبه اش را می پذیرد چرا که در قرآن کریم و صحیفه سجادیه به توبه پذیریخداوند اشاره شده است. در واقع توبه انسان محفوف به دو توبه از خداست، یعنی ابتداخداوند انسان را موفق به توبهمی گرداند و سپس توبه اش را می پذیرد. در مسیر توب موانعی نیز وجود دارد از جمله هواهای نفسانی و آرزوهای طولانی.
واژگان كليدي: توبه، استغفار، توبه نصوح، صحیفه سجادیه
مسيحيت صهيونيسم ( زينب مهدي)
مسیحیت صهیونیستی ، نه مسیحیت است و نه صهیونیست کامل و از زاویه ای دیگر هممسیحیت است و هم صهیونیست و در واقع معجونی از مسیحیت و صهیونیست است . بهبیان عمیق تر مسیحیان ، یهودیان و هر آنچه را که به ایجاد دولت یهودی منجر شود ،طرد می کنند و حامیان تأسیس دولت یهودی ) صهیونیست ها ( با این مسیحیان که باتأسیس دولت یهودی مخالفند ، دشمنند . در حالی که مهمترین مشخصه مسیحیتو تأسیس یک » فلسطین « صهیونیستی حمایت از بازگشت یهودیان به ارض موعوددولت یهودی در آن است و ساخت هیکل سوم و تخریب بیت المقدس است . مسیحیان« صهیونیست ، چنین اندیشه ای را با اعتقادات مسیحی و یهودی و با متون عهد عتیقگره زده اند. یعنی مسیحیت صهیونیست از یک سو با » انجیل « و عهد جدید » توراتالهایات مسیحی درگیر است و از طرف دیگر، چشم به لاهوت توراتی دارد و با مراجعهبه منابع توراتی ، خواسته تأسیس دولت یهود صهیونیست را تایید میکند. بنابراین بر پایهشالوده فکری مسیحیت صهیونیستی تأسیس دولت یهودی خواست مسیح است و از اینرو خواست دولت اسرائیل در حقیقت خواست مسیح خواهد بود و هر عملی که از سویدولت اسرائیل انجام پذیرد از سوی مسیح طراحی شده است . تأکید بر تأسیس دولتیهودی اسرائیل به آن جهت است که تا اسرائیل نباشد مسیح ظهور نمی کند .
واژگان كليدي: مسیحیت، صهیونیسم.
مباني قرآني ويژگي هاي اخلاقي زمامدار در نامه امام علي(عليه السلام)به مالک اشتر(اكرم رباط ميلي)
مبانی قرآنی نامه امام علی علیه السلام به مالک اشتر در مورد ویژگی های اخلاقی که زمامداران باید دارای آن باشند مورد بررسی قرار گرفته است، یکی از سخنان امام علی علیه السلام نامه 51 می باشد که امام علی علیه السلام در این نامه مسائل اخلاقی بسیار مهمی را به مالک اشتر توصیه می کنند که نقشه راه برای همه زمامداران می باشد،از قبیل اخلاق فردی و اجتماعی زمامدار، نحوه برخورد اوبا دشمنان و نزدیکان فرصت طلب که در امنیت جامعه بسیار تأثیرگذار است وچون وجود رهبر در جامعه با رسیدن به کمال و مسیر هدایت ضروری می باشد ،بنابراین امام علی علیه السلام توصیه به اخلاق فردی و اجتماعی زمامدار را مد نظر قرار داده اند و ارزش و ضرورت خودسازی در زمامدار را بیان می دارند.قرآن در سوره های مختلف بر ضرورت خودسازی تاکید می فرماید از جمله ؛ تقوا ،عدالت،نرمی در رفتار و اینکه یک مسلمان باید زیرک باشد به خصوص در ارتباط با دشمنان تمام جوانب را بسنجد وهوشیارانه اقدام کند ،یکی از عواملی که می تواند به اهداف حضرت در تحقق جامعه مطلوب کمک نماید،انتخاب کارگزاران شایسته وصالح است.در روش زمامداری امام که بر مدار عدل می چرخد،همانگونه که قرآن می فرماید معیار شایستگی، افراد است نه خویشاوندی. پایبندی شدید حاکم مسلمانان امام علی علیه السلام به این معیارها دگرگونی ژرفی در همه زوایای جامعه آفرید وباعث شد جامعه به سوی اصلاح وترمیم آسیب هایی که بر پیکره جامعه وارد شده بود؛حرکت شکوهمند خود را آغاز کند.
واژگان كليدي: مبانی قرآن، زمامدار، اخلاق، مبانی قرآن، اخلاق زمامدار
مشتركات قرآن و صحيفه سجاديه در باب توبه(سارا پويا منش)
یکی از موضوعات مشترک بین قرآن و صحیفه سجادیه توبه می باشد، که به معنایرجوع و برگشتن است و حقیقت توبه رجوع از گناه و پشیمانی از آنچه از او صادر شدهو عزم به ترک آن گناه می باشد از نظر امام سجاد علیه السلام هم توبه عبارت از پشیمانیقلبی و درونی از گناه و پوزش خواهی از خداوند است. معنای استغفار طلب مغفرت وآمرزش است و در قرآن علاوه برتوبه، سفارش به استغفار نیز شده است و در روایاتاهل بیت هم برای استغفار اهمیت و آثار فراوانی ذکر شده است. در صحیفه سجادیه همدر فرازهایی به استغفار اشاره می کند و راه مغفرت الهی را استغفار یعنی طلب مغفرتمعرفی می کند، با مطالعه قرآن و صحیفه سجادیه به دست می آید که توبه همراه با یکسلسله شرایط معنوی و عملی قابل تحقق است؛ حال ندامت، تصمیم بر آینده ای ملکوتیو پاک، تبدیل سیئات اخلاقی به حسنات اخلاقی، اصلاح عمل، جبران گذشته و تکیهکردن بر ایمان به خدا و قیامت عناصری است که ساختمان توبه از آنها ساخته می شود.شرایط توبه حقیقی از منظر امام سجاد علیه السلام این است که توبه خالصانه و بیبازگشت به گناه و دارای شرایط مقبولیت باشد یعنی به گونه ای باشد که تمام آلودگیهای گناه را پاک کند. گنهکار زمانی که به شرایط توبه عمل کند بدون تردید خداوندمتعال توبه اش را می پذیرد چرا که در قرآن کریم و صحیفه سجادیه به توبه پذیری خداوند اشاره شده است. در واقع توبه انسان محفوف به دو توبه از خداست، یعنی ابتداخداوند انسان را موفق به توبه می گرداند و سپس توبه اش را می پذیرد. در مسیر توبه موانعی نیز وجود دارد از جمله هواهای نفسانی و آرزوهای طولانی.
واژگان كليدي: توبه، استغفار، توبه نصوح، صحیفه سجادیه.
مراتب و درجات بهشتيان(زينب طيبي)
مراتب و درجات بهشتیان جایگاهی است که انسان های لایق ورود به بهشت به علل متعدد از جمله تفاوت در ایمان، علم، عقل واعمالشان کسب می کنند. چنانچه در قرآن کریم و روایات از این مراتب و درجات به نام های جنت فردوس، عدن، نعیم، مأوی، عالیه، دارالسلام سخن به میان آمده است به طوری که هر یک هم دارای خصوصیات جداگانه وهم خصوصیاتی مشترک همچون جاودانگی هستند. و اکثر دانشمندان اسلامی حرکت و تکامل در این درجات را نفی کرده اند با این وجود کسانی که در درجات پایین قرار دارند به درجات بالاتر غبطه نمی خورند که این مراتب و درجات جدای از درها و طبقات بهشت هستند. همچنین شرایط مختلفی برای ورود به هر یک از این مراتب و درجات از جمله ایمان، عمل صالح، تقوا، اطاعت ازخدا وپیامبر، مقام خوف و خشیت و …لازم است و برخی عوامل مانند شرک ، کفر، استکبار ورزیدن در برابر آیات الهی و …سبب محروم شدن ازبهشت موعود و درجات بالای آن دانسته شده است. بنابراین قرآن کریم و بالتبع کتب تفسیری منبع غنی ای هستند برای مطالعه و تحقیق پیرامون موضوع مراتب و درجات بهشتیان، از این رو نویسنده در خلال این پژوهش از منابع روایی و تفسیری از جمله اصول کافی، بحار الانوار، تفسیر المیزان، مجمع البیان، نمونه و … درجهت ارتقای سطح علمی مطالب بهره برده و سعی در تحلیل و استدلال آنها نموده و با الگوگیری ازآیات و روایات چگونگی مراتب و درجات بهشتیان را توصیف نموده است .
واژگان كليدي: مراتب، درجات، بهشت، بهشتیان.
محاسبه نفس از ديدگاه آيات و روايات( نرجس غفاري)
محاسبه نفس یکی از مهمترین آموزه های اخلاقی دین مبین اسلام و از جمله اصولاخلاقی و عرفانی در جهت تربیت نفس است. محاسبه ضد فراموشی و غفلت است وانسان در شروع آن با خود شرط می کند گرد معاصی نگردد ؛ سپس در طول روز مراقب حالات و رفتار خود می باشد تا از عهد و پیمان تخطّی نکند و در پایان روز به محاسبهمی پردازد و عملکرد خود را در مورد انجام فرائض ، اجتناب از گناهان ، ادای حق الناس نیت ها و انگیزه های انجام عمل و به طور کلی در همه زمینه ها مورد محاسبه قرار می دهد. در صورتی که مرتکب معصیتی شده باشد نوبت به معاتبه و معاقبه می رسد ؛ یعنی نفس را مورد ملامت قرار می دهد و در صدد جبران مافات بر می آید. انسان در موقع محاسبه نفس باید اصول آن را در نظر گرفته و بداند هر چیزی دارای قدر و اندازه است ، انسان مسئول اعمال خود بوده و اعمال او هیچگاه از بین نمی روند ، همه آنها نزد پروردگار ثبت و ضبط شده است و در روز قیامت مورد بررسی قرار خواهد گرفت. اصل توبه نیز از اصول انسان سازی است که اصولاً محاسبه بدون امکان آن بیهوده خواهد بود. غفلت از محاسبه نفس موجب فراموشی خدا ، از خود بیگانگی و غرور در انسان شده ، موجب می گردد انسان تابع هوا و هوس گشته و سرمایه گرانبهای عمر را هدر دهد. در نتیجه در عرصات قیامت توقف طولانی داشته باشد و نهایتاً این غفلت از محاسبه موجب هلاکت انسان خواهد شد. اما مهمترین ثمرات توجه به محاسبه نفس خود شناسی ، وقوف بر کاستی ها ، ایمنی از مکر نفس و زمینه سازی برای توبه می باشد. توجه به عاقبت کار ، عدم رسوایی در آخرت ، آمادگی جهت حضور در قیامت و بهره مندی از حسابی آسان در آن روز و در نهایت رسیدن به سعادت دنیا و آخرت از دیگر آثار و فواید محاسبه نفس به شمار می روند.
واژگان كليدي: محاسبه ، نفس ، محاسبه نفس ، آیات ، روایات.
مبغوضين از ديدگاه قرآن( فاطمه آقاگلي)
مبغوضین از ماده بغض به معنای دشمنی و تنفر از چیزی است که مورد پسند انسان نباشد و در اصطلاح نفرت از چیزی آزار دهنده و مخالف باطبع است که اگر فزونی یا بدبغضاء )کینه، دشمنی( خوانده میشود، خداوند عزوجل از هرچیزی کامل ترد دوستداشتنی تر است و هستی و کمال خویش را به بهترین وجه می شناسد و نسبت به خویشکامل ترین محبت را دارد و موجوداتی هم که به لحاظ انتساب و ارتباط با خداوند متعالواجد درجاتی از کمال هستند، درحد کمالشان محبوب خدا خواهند بود. ممکن استگفته شود اگر هر موجودی چنانکه گفتیم به تناسب وجودش دارای حسن باشد ، پس هرموجودی محبوب خداست، لازمه ی این سخن آن است که حتی اشخاص شدید وشقینیز محبوب خدا باشند، در صورتی که میدانیم اشرار و اشقیاء مورد غضب خداوند هستندو این اشخاص شقی اسباب شقاوت را به سوء اختیار خودشان کسب کرده اند و در واقعاین افراد، از جهت نقائص شان که اکتسابی و اختیاری و ساخته خودشان بوده است،مبغوض خداوند هستند که خداوند این بغض را در 01 آیه ذکر کرده است که شاملمفسدین، متکبرین، خائنین، معتدین، فرحین، کافرین و مسرفین میشود و ویژگی مشترکتمام این افراد کبر، غرور، سرکشی، نافرمانی و کفر است که خداوند متعال با مهربانی ولطفی که دارد با فرستادن انبیاء و آیات قرآن سعی در راهنمایی و هدایت این افراد داشته است.
واژگان كليدي: مبغوضین، قرآن ، مفسدین، متکبرین، معتدین، مسرفین.
لباس و پوشش در آيات و روايات (فاطمه غلام)
بر اساس آنچه در آیات و روایات آمده، پوشش از ضروریات دین مبین اسلام است.لباس علاوه بر این که انسان را از سرما و گرما و مخاطرات طبیعی حفظ می کند، به او زیبایی، وقار و ارزش می دهد و حیثیتش منوط به حجابش است؛ لذا بشر از ابتدایخلقت خویش، از روی حیا و عفت اصرار در پوشیدن قسمتی از بدن خویش داشته استو این امر ریشه در فطرت انسان داشته، به طوری که از همان زمان آدم و حوا که پا برزمین گذاشتند پوشش نیز به کار گرفته شده است. بنابراین در این اثر سعی شده به تبیین پوشش زن و مرد به طور جداگانه پرداخته شود و هم حجاب و هم لباس را منظور داشتهو سعی وافر بر آن نموده ام که در تحقیق خویش نکاتی را که از نظر محققین پیشین کمرنگ تر جلوه کرده است و چندان هم مهم نبوده را مد نظر قرار دهم و بیشتر بر آن توجه کنم از جمله اینکه به مسائل از دید و زاویه دیگر نگاه کنم. از آراء و عقاید افراد مختلف و صاحب نظران استفاده نمایم. از بیان مطالب تکراری و خسته کننده پرهیز کنم و با توجه به مقتضیات زمان و نیازهای فعلی جامعه و نسل جوان موشکافی کرده و حتی الامکان در پایان هر بخش، نظرات مراجع تقلید در خصوص موضوع مورد بحث را آورده و از بیان مسائل بسیار تخصصی و فقهی خودداری کرده چرا که این بحث به طور جامعه و کامل با ارائه تمام آراء و نظرات در کتاب حجاب استاد مطهری و کتب دیگرآمده و این موضوع تابع رأی و نظر مرجع تقلید می باشد و در پاسخ به این که حجابواقعی چیست؟ پوشش مردان و زنان باید چگونه باشد؟ کیفیت می باشد. کیفیت حجابچگونه است و علل و عوامل بدحجابی چیست؟ به روش کتابخانه ای به موضوع میپردازد و از کتب فقهی، تفسیری، روایی، تاریخی و اخلاقی در این زمینه بهره برده است به امید آن که این مطالب روزنه ای در جهت ترویج پوشش و حجاب باشد.
واژگان كليدي: پوشش، لباس، حجاب.
لذتهاي حلال و حرام از منظر قرآن و روايات(طيبه رضايي)
در چند دهه ی اخیر بحث در خصوص نقد اخلاق لذت گرایانه مورد توجه اندیشمندانبوده است. و از آن جایی که انسان طالب لذت و زیبایی است و از هرچیزی که مانعلذت او شود متنفر است. در مهمترین متون دینی ما ازجمله قرآن و سخنان پیامبر صلی اللهعلیه و آله و سلم وامامان معصوم علیهم السلام و کتب تفسیری درمورداساسی ترین وجزئی ترین مسائل زندگی انسان سفارش شده است؛ مقاله حاضربه لذت های حلال وحرام از منظر آیات و روایات پرداخته است وسخن اصلی مقاله این است که اسلام درراستای ارضای لذایذ دیدگاهی همه جانبه ، هماهنگ و متعادل در رشد ابعاد گوناگونشخصیت انسان دارد؛ در این تحقیق به اقسام لذت، لذت های حلال و حرام ، شرایطبهره برداری از لذت ها ، غریزه به عنوان ابزار لذت در زندگی بشرو مصادیق لذت هایحلال و حرام پرداخته شده است و با توجه به این که لذت از اساسی ترین انگیزه هایرفتار در آدمی است و سابقه ای دیرینه در تمدن بشری به ویژه تمدن اسلامی دارد وانسانها از دیر باز برای دستیابی به حداکثر رضایت و آرامش ، به لذت گرایی، آن هم ازنوع مادی آن روآورده اند بدین جهت، ضرورت شناخت لذت واقعی ،جهت دستیابیبه سعادت و کمال بشری ، هدفی است که پژوهشگر را به تحقیق در این موضوع ترغیبکرده است. تحقیق پیش رو رویکردی توصیفی داردودرگرد آوری مطالب از روشکتابخانه ای استفاده شده و از منابع اخلاقی،دینی وروایی بهره جسته است .
واژگان كليدي: لذت ، حلال، حرام.
كفويت زوجين در قرآن كريم و روايات(سميه اكبري نيا)
در این تحقیق سعی شده تا کفویت زوجین از دیدگاه قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام بررسی شود وسپس پیامدهای ناهمگونی زوجین در خلال بحث نشان داده شود. تا همگان بتوانند در سایه نتایج آن زندگی توأم با معنویت، خوب و خوشی را داشته باشند. در ابتدای تحقیق کلیات موضوع که شامل مفهوم لغوی و اصطلاحی کفویت، همسانی دینی و عرفی، اهمیّت و ضرورت و پیشینه موضوع اشاره گردیده و در فصل اوّل و دوّم به ترتیب کفویت ایمانی و اعتقادی وکفویت اخلاقی و فرهنگی از دیدگاه قرآن و روایات معصومین علیهم السلام مورد مداقّه قرار گرفته که این کفویت و همتایی در زوجین چه اثراتی دارد و در نهایت هر چه قدر این همتایی بالا باشد باعث عشق و علاقه بین طرفین، بالا رفتن درک متقابل و از بین رفتن اختلافها و درگیری ها می شود و در فصل سوّم به سایر ملاکهای کفویت که بیشتر در عرف مورد تأکید قرار می گیرد پرداخته شده که این ملاکها کامل کننده بوده و شرط لازم نیستند و درفصل چهارم به پیامدهای ناهمگونی کفویت اشاره شده که باعث سلب آرامش خانواده ها گردیده و موجب متلاشی شدن این نهاد اجتماعی می گردد و در نهایت راهکارهایی را برای استحکام خانواده ها به جوانان پیشنهاد شده است.
واژگان كليدي: ازدواج، کفویت، کفویت اعتقادی، کفویت اخلاقی، کفویت عرفی.
كاركرد اخلاقي اجتماعي تفكر در مورد مرگ( زهرا فراهاني)
تفکر در مورد مرگ یکی از فضایلی است که در روایات و متون اخلاقی واعتقادیمورد توجه بوده است، در ابتدابه تبیین مفهوم مرگ و حقیقت آن از دیدگاه آیات قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام و اندیشمندان اسلامی و غیر اسلامی پرداخته شده استو همچنین در فصل دوم به بیان کارکردهای اخلاقی و اجتماعی تفکر در مورد مرگ که این فصل نیز خود به دو گفتار تقسیم شده است وبه آثار و فواید تفکر و یاد مرگ در دو
بعد اخلاقی و اجتماعی اشاره شده است، ازآنجاکه مرگ حقیقت وجودی، تمامیت وکمال انسان است و شناخت و اندیشه درآن، عاملی تاثیرگذار در زندگی انسان به ویژهدر دو بعد اخلاقی و اجتماعی است، در فصل سوم آثارعدم توجه به کارکردهای اخلاقیو اجتماعی تفکر در مورد مرگ مورد بررسی قرار گرفته شده است. این تحقیقموضوعی اخلاقی است و به روش توصیفی تشریحی به صورت کتابخانه ای نوشته شدهو از منابع تفسیری و روایی کمک گرفته شده است، باتوجه به بررسی های محقق صرفاًاین موضوع به طور جامع و کامل در یک جا مطرح نشده است. لذا از همین منظر نو وبدیع می باشد.
واژگان كليدي: مرگ، کارکردهای تفکر، اخلاق، اجتماعی.
كاربرد لعن در قرآن(سمانه فرجي)
لعنی که در بین مسلمانان رایج است ریشه در کتاب الهی دارد که مورد بحث و بررسیبسیاری از مفسران و محققان علوم قرآنی قرار گرفته است. اکثر تحقیقات و تالیفاتگذشته به تبیین مواردی چون آثار، احکام و جواز لعن پرداختهاند. در حالی که آنچهبرای فهم بهتر و بیشتر آیات قرآن و روایات معصومین علیهم السلام لازم است، سیرتربیتی است که این واژه در بر دارد. در این پژوهش پس از مفهوم شناسی واژه لعن ومشتقات آن، با توجه به سیر تربیتی لعن، اسباب و زمینههای لعن در قرآن و روایاتتفسیری، مورد بررسی قرار گرفته است، لاعنین و ملعونین در قرآن و روایات تبیینگردیده است. گاهی اسباب و زمینه های لعن در قرآن و روایات تفسیری، به خاطرمسائل اعتقادی از جمله کفر و شرک و … است و یا به خاطر عملکرد ملعونین که گاهیریشه در این اعتقادات دارد، میباشد که دارای مصادیق متعددی است. در نتیجه و توجهبه مصادیق متعدد آن، وسعت دایره ملعونین فراتر از موارد بر شمرده شده در آیات وروایات میباشند و حتی میتوان برخی از مصادیق آن را در جامعه کنونی بر شمرد وذکر کرد. لاعنون در قرآن به چند گروه اصلی، شامل: خداوند، ملائکه، انسانها و مواردمجهول و نامشخص تقسیم بندی میشوند. ملعونین از منظر قرآن و روایات تفسیری، گاهمعین و گاهی نامعین هستند و ممکن است شامل عدهای از مسلمانان، غیر مسلمانان و یاهر دو گروه شوند.
واژگان كليدي: قرآن، لعن، اسباب لعن، لاعنون، ملعونین.
فرح و مرح در قرآن كريم(سيده فاطمه حسيني شريف)
اصل فرح یکی از ضروری ترین امیال وجود انسان است که بدون آن حیاه طیبه وزندگی کامل تحقق نمی یابد و از آنجا که به دنبال هر میلی در وجود انسان پاسخی دربیرون وجود دارد پرداختن به مقوله فرح و مرح از همان ابتدای آفرینش مورد توجه بودهاست. پژوهش حاضر به بررسی فرح و مرح در آیات قرآن پرداخته است. محقق درپژوهش حاضر سعی بر آن دارد با ارائه معیارهای صحیح فرح از منظر قرآن و بررسیعلل و مصادیق فرح باطل و مرح خلط ناشی از عدم شناخت مصداق واقعی فرح کهجامعه امروز گریبان گیر آن است برطرف نماید تا علاوه بر فراهم شدن راهنمایی عملیدر این زمینه موضع قرآن در مورد فرح و مرح و بایدها و نبایدهای آن بیش از پیشروشن گردد. روش مورد استفاده در این پژوهش تحلیل محتواست. بنابراین سخن اصلیاین پژوهش این که قرآن هرگز مخالف فرح نبوده ولی مطلق فرح مورد تأیید قرآننیست. قرآن کریم علت این که چرا دشمنان مستکبر انبیاء الهی دچار عذاب شدید ودردناک دوزخ می شوند را فرح و نشاط ناروا می داند. بنابراین مخالفت قرآن با برخی ازمصادیق فرح و مرح و اعمال محدودیت هایی در این زمینه به دلیل تأمین و تضمین فرححقیقی و پایدار آینده است. قرآن کریم با ارائه معیارهای صحیح فرح همه افراد جامعه رابه سوی فرح حقیقی و ممدوح سوق داده و عوامل مختلف ایجاد کننده آن را نیز مطرحنموده است و آنان را از فرح باطل و مرح که همچون سدی در مقابل کمال و سعادت آدمیان است برحذر داشته است و به دلیل لحاظ کردن ویژگی فطری انسان و مد نظرقرار دادن صلاح دنیا و آخرت او دیدگاه کامل و جامعی در مورد مصادیق فرح و مرح،عوامل فرح و راه کارهای ایجاد فرح، آداب و موانع آن در انسان دارد.
واژگان كليدي: فرح، مرح،سرور، قرآن.
فلسفه سعادت و رستگاري در اسلام(ساجده ملكي)
می باشد . سعادت » فلسفه سعادت و رستگاری از دیدگاه اسلام « تحقیق حاضر با عنوانعبارت است از چیزی که خود لذاته خیر و مطلوب بُوَد . آدمی به مقدار معرفتی که ازمنفعت چیزی دارد ، در به دست آوردن آن حریص است و در تحصیل آن تحمل مشقتمی کند .در میان همه موجودات تنها آدمی طوری آفریده شده است که شایستگی برایهر دو جهان را دارد و می تواند از امتیازات ویژه حیات انسانی بهره بَرَد تا سعادت دنیویو اخروی را به دست آورد . لذا به روش کتابخانه ای و مطالعه کتب متناسب با موضوعتحقیق سعی شده تا مطالب نسبتاً مفید و مکفی پیرامون سعادت و شرایط حصول و موانعآن و بررسی نظرات و دیدگاه های فلاسفه ارائه شود . چرا که شناخت ارزش هر چیزیو آشنایی با آثار و ابعاد وجودی آن ، راه های برخورد درست و سنجیده و بهره وریشایسته را به هر یک از ما می نمایاند. برای انسان عاقل که خداوند از لحاظ خَلق و خُلق ،کمال لطف و احسان را به او کرده است و او را اشرف مخلوقات قرار داده است وکسانی را مأمور تربیتش قرار داده تا در تربیت و راهنمایی و رفع نیازمندی هایش بکوشندشایسته نیست با آنکه می تواند یک انسان باشد همانند حیوان زندگی کند . پس لازماست که ابتدا معنای سعادت و ارقام آن شناخته شوند و ماهیت سعادت وشرایط حصولو عوامل وصول به آن و موانع رسیدن به آن را شناخت و بعد بدانیم که میان سعادت باکمال و نجات چه رابطه ای وجود دارد که این شناخت مشوق انسان طالب سعادت استدر انتخابمسیر سعادت و ثبات قدم در این راه . که از جمله عوامل رساننده به سعادتانتخاب صراط مستقیم می باشد و نیز حب اهل بیت )ع( و پیروی از اوامر آنان که عاملانهدایت بشریتند و کمک گرفتن از قرآن و تمسک و تدبر در آن نیز یاری دهنده انسانهادر تحصیل سعادت و رستگاری می باشد .
واژگان كليدي: سعادت، رستگاری، کمال.
عوامل موثر در تربيت ديني دختران(فاطمه شيخي)
تربیت عبارت است از فراهم کردن زمینه ها وعوامل برای به فعلیت رساندن وشکوفانمودن استعدادهای انسان در جهت مطلوب.تربیت دینی دختران ازمهم ترین مسائل درفرهنگ اسلامی است وسفارش های بسیاری که در قرآن و روایات در مورد تربیت دینیدختران شده است این موضوع محقق را بر آن داشت تا تحقیقی را در این زمینه به عملآورد.عوامل متعددی در فرآیند تربیت و انتقال ارزش های دینی در دختران تاثیر گذاراست. یک سری از این عوامل زمینه ساز است که با توجه به این عوامل باید از روشهایی چون تغذیه صحیح وسالم، انتخاب نام نیک، محبت، بازی وتشویق وتنبیه استفادهنمود تا تربیت دینی دختر از کیفیت بهتری بر خوردار شود. عامل دیگری نیز هستند کهتاثیر مستقیم در تربیت دینی دارند از جمله خانواده که با نفوذترین عامل به شمار میرود. زیرا در خانواده است که دختر نخستین چشم انداز را از جهان پیرامون می آموزد،آموزش های دینی را کسب می نماید. بعد از خانواده عاملی که نقشی تعیین کننده درتربیت دینی دارد اجتماع است. چون کودک از سن هفت سالگی به بعد اوقات زیادی رادر آن می گذراندوتاثیراتی را که از مدرسه، دوستان ورسانه ها می گیرد در تربیت دینیاو نهادینه می شود. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی وبا بهره گیری از منابع تربیتی،روان شناسی وروایی در بعد تربیتی انجام شده است.کتب وپایان نامه در رابطه با موضوع تربیت دینی فرزند موجود است ولی کتاب ، مقاله وپایان نامه درباره تربیت دینی دخترانیافت نشد وتحقیق حاضر ازاین نظر بدیع ونو می باشد.
واژگان كليدي: تربیت، عوامل تربیت، تربیت دینی، دختر، تربیت دختر.
عملكرد منافقين در عصر پيامبر اسلام( الهام رضايي)
وقتی جریان مهم و سرنوشت سازی مثل اسلام مطرح می شود و شروع به فراگیری می کند با مخالفانی رو به رو می شود. اسلام نیز با این امر در تقابل بود اما آنچه در این میان مهم است مخالفانی بودند که در دل دشمنی با پیامبر اسلام بود اما آنچه در این میان مهم است مخالفانی بودند که در دل دشمن با پیامبر اسلام را می پروراندند اما در ظاهر دوست مسلمانان بودند و از نزدیک کارهای آنان را زیرنظر داشتند. قرآن در سوره ی منافقون نقاب از چهره ی آنان برمی دارد و به معرفی آنان در اعمال و عقیده می پردازد.قبل از هجرت به مدینه و در مکه منافقان اقدامات علیه پیامبر اسلام )ص( آغاز می کنند و در مدینه این اقدامات به اوج خود می رسد ولی آنچه مهم است این است که از زمان معرفی دین اسلام در مکه منافقان شروع به کار می کنند و این چنین نیست که در مدینه آغاز به کار آنان باشد هر چند در مدینه اقدامات به اوج خود می رسد و منافقان از طریق فعالیت های سیاسی و اقتصادی و فرهنگی شروع به لطمه زدن به اسلام می کنند و با ساخت مسجد ضرار در عمل خود را مؤمن و دوست نشان می دهند اما با آگاهی پیامبر از قلب و نیت آن ها مسجد توسط پیامبر )ص( تخریب شده و منافقان با نتیجه ی کار خود روبرو می شوند. آن ها با تنها گذاشتن پیامبر )ص( و یاران و اصحاب ایشان در غزوات و خالی کردن پشت مسلمانان و دلهره انداختن در قلوب آنها بار دیگر نقاب از چهره ی منافقانه ی خویش برمی دارند. روش استفاده در این تحقیق روشی توصیفی است که در گردآوری مطالب از روش کتابخانه ای استفاده شده و از منابع تفسیری و روایتی بهره گرفته است.
واژگان كليدي: نفاق، منافق، دورویی، عملکرد عصر حیات پیامبر.
عوامل انحراف اخلاقي نفس از ديدگاه قرآن و روايات( كبري قنبري)
با توجه به اینکه شناخت عوامل انحراف اخلاقی نفس از دیدگاه قرآن و روایات ،انسانرا در رسیدن به کمال و قرب الهی یاری می نماید. نفس انسان ، موجود پیچیده ای استکه با توجه به نوع ترتیب و تعلیم آن، به شکل و قالبی خاص در می آید و سرنوشتانسان را رقم می زند. نفس، حقیقتی است که وجود انسان، قائم به اوست. حال انسانبرای اینکه بتواند به بالاترین درجه انسانیت برسد باید عواملی را که وی را منحرف وگمراه می کند را بشناسد و با جلوگیری از آنها به مقام برتر برسد. در تحقیق حاضر بهروش فیش برداری و کتابخانه ای جمع آوری شده است و لذا تحقیق دارای پایگاهتوصیفی و تبیینی می باشد. در این تحقیق به بررسی عوامل انحراف اخلاقی نفس کهشامل عوامل فردی و اجتماعی است و همین طور به عوامل جلوگیری از انحراف اخلاقینفس و همچنین تربیت پذیری نفس پرداخته شده است که هر کدام شامل مواردی هستندکه هر یک تاثیر خاصی بروی نفس انسان دارند از جمله عوامل فردی انحراف اخلاقینفس که خود شامل: تغذیه نامناسب، تربیت نامناسب، حب دنیا، غفلت، جهل، پیروی ازهوای نفس و متابعت از شیطان است و عوامل اجتماعی آن نیز شامل فقر،محیط و اجتماعناسالم و معاشرت و دوستان ناباب هست و از عوامل جلوگیری انحراف اخلاقی نفس نیزتوجه به آثار نفس پرستی، تقویت عقل، عبادت و بندگی خدا، ترک عادات بد و توبه،استعانت از ذات حق، عزم و جزم و توکل.محاسبه، مراقبه، مواخذه، اصلاح نیت ، مربی واستاد، یاد مرگ و فنای عالم می باشد.
واژگان كليدي: نفس، عوامل انحراف، عوامل انحراف اخلاقی، اخلاق.
عوامل موثر در ايجاد روابط سالم بين زوجين(مليحه بادكوبه)
این مسئله که چه عواملی در ایجاد روابط سالم میان زوجین موثر است و این روابط چه آثاری در خانواده دارد از پر اهمیت ترین مباحث موجود در نهاد خانواده است چرا کهخانواده از مهمترین عوامل موثر در روابط و محیطی امن و ایمن برای دستیابی به اهداف عالی انسانی است و کانونی است، شکل گرفته بر پایه ی پیمان مقدس ازدواج که باحضور فرزندان روابط اعضای خانواده گسترده تر و تاثیر گذاری مثبت یا منفی آنها بریکدیگربیشتر می شود. بنابراین از آنجا که انسان اساسا موجودی اجتماعی است و به طبع نمیتواند خارج از جمع و اجتماع زندگی نماید نیاز به برقراری ارتباط با هم نوعخود را دارد و این رابطه برقرار کردن از آغاز خلقت حضرت آدم و حوا (ع) مطرح بودهو هست و بهترین محیط برای این برقراری ارتباط خانواده می باشد که هر چقدر اینروابط موجود میان اعضای آن سالم و سازنده تر باشد، خانواده نیز سالم تر خواهد بود وجامعه نیز به تبع آن روز به روز پیشرفت خواهد نمود. پس با این وجود می توان گفت:خانواده مجموعه ای از روابط است و بحث در باره ی نحوه ی ارتباط و عوامل موثر برآن بسیار ضروری است و یکی از این انواع روابط ، رابطه ی میان زوجین است. امروزه شاهدیم که به واسطه ی افزایش مناسبات اجتماعی و اقتصادی و در پی آن گسترش حضور زنان در عرصه های مختلف جامعه ،مسئله ی ارتباط سازنده میان زن و مرد،بهعنوان یکی از بارز ترین دغدغه های متولیان امر مطرح شده است. با نگاهی به وضعیت نا بسامان موجود در برخی از خانواده ها در می یابیم که بیشتر درد ها و مشکلات موجوددر آن ها از اشتباه بودن روابط زوجین سرچشمه می گیرد.این تحقیق با بیانی توصیف یدر صدد مطرح کردن عناوینی مانند نحوه ی رابطه ی میان افراد در خانواده و این که چه عواملی بر این روابط موثر هستند.
واژگان كليدي: ازدواج، رابطه، سالم، زوجین، خانواده، تحکیم.
عاقبت بخيري از منظر صحيفه سجاديه( محبوبه موذني)
از جمله دغدغه های اصلی انسان در طول دوران حیات خود این است که سرانجام تمامی کارها و مسائل زندگی اش به نیکویی ختم گردد، این مسئله را با تأمل بر سیر تاریخ و زندگی گذشتگان به وضوح میتوان یافت. در متون دینی، توجه خاصی به این مهم گشته است. برای اذهان جستجوگر پس از مواجه شدن با این همه توجه روی یک نقطة خاص، میل و رغبتی پیش میآید تا علت این همه توجه را بیابند لذا ما نیز بر آن شدیم تا به روش توصیفی و تحلیلی به بازکردن جنبههای مختلف این موضوع بپردازیم، از میان رهنمودهای بزرگان به سخنان گهربار امام عارفان، امام سجاد علیه السلام تمسک جستهایم. پس از بررسی دعای یازدهم دریافتیم که ذکر، شکر و طاعت، تقوا، دعا، توبه و توسل، به عنوان راههای دستیابی به عاقبت به خیری مطرح گشته است و غفلت، اصلی ترین مانع بر سر مسیر عاقبت خیر است و از اوقات فراغت نیز می توان به عنوان ابزاری در رسیدن به عاقبت خیر یا مانعی بزرگ بر سر راه عاقبت به خیری یاد نمود.
واژگان كليدي: صحیفة سجادیه، امام سجاد علیه السلام، عاقبت به خیری.
ظلم شناسي از ديدگاه آيات و روايات( اعظم خدادادي)
ظلم به معنای عام گذاشتن شی در غیر موضع خویش و تجاوز از حد اعتدال می باشد وبه معنای خاص آزار و اذیت به کار رفته است. آنچه در حرف مردم ، ظلم دانسته میشود، معنای خاص ظلم است. آیات و روایات ظلم را سه قسم معرفی می کنند: ظلم بهخداوند، ظلم به ردم و ظلم به نفس، تمام مصادیق ی که از آیات و روایات در رابطه باظلم استخراج می شود خارج از این سه عنوان نمی باشد. عامل اصلی انجام دادن ظلم،پیر وی از هوی و هوس است که از هواپرستی به عنوان شرک ربوبی نام برده می شود.انجام ظلم برای ظالم عقوبت هی دنیوی و اخروی در پی د ارد، که برای تنبیه ظالم و مانعشدن دیگران از انجام ظالم، دستورالعمل های فردی و اجتماعی وارد شده است. هر فردو جامعه ای که ظلم را پیشه خود کرده اند به سوی اضمحلال و نابودی پیش رفته اند ،همان طور که خداوند از نابودی و هلاکت اقوام نوح، شعیب، لوط، صالح، هود علیهمالسلام و فرعون نام برده است و به عبرت پذیری از آنان دعوت کرده است. البته درآیات و روایات به این نکته تذکر می دهند که هیچ گونه ظلمی از جانب خداوند نسبتبه مخلوقات صورت نمی پذیرد و اگر عقوبتی به بندگان می رسد به سبب ظلم خود افراداست و خداوند اعمال را چه نیک و چه بد بطور کامل و بدون کم و کاست به خودشخص بر می گرداند. راه نجات از این عواقب در توبه ورد مظالم و راضی کردنصاحبان حقوق می باشد . تک تک افراد و جامعه در مقابل ظالم و مظلوم مسئول هستندبدین صورت که از یاری رساندن به ظالم در جهت ظلمش اجتناب ورزند و بهدادخواهی مظلوم بشتابند و سکوت در این زمینه شخص را هم مسلک ظالم قرار میدهد. منابع مورد استفاده در این تحقیق بیشتر کتب روایی و تفسیری بوده است و از روشاسنادی ) کتابخانه ای ( و بافیش برداری تنظیم و تهیه مطالب انجام گرفته است.
واژگان کلیدی: ظلم شناسی ، ظالم، آیات، روایات.
شيوه هاي تربيت جوانان در قرآن(زهرا قلعه نويي)
این تحقیق با عنوان بررسی شیوه تربیت جوانان در قرآن می باشد. اساس تعلیم و تربیتقرآنی این است که شرایطی پدید آورد که فرد به حداکثر رشد و شکوفایی برسد. تربیتجوانان نیازمند رعایت تدریج است هر روش تربیتی باید بر اساس اختلاف استعدادها ونیازها صورت پذیرد تا فعل تربیت به نتیجه مطلوب برسد ازآنجایی که خداوند انسانها رامختلف و با استعداد های گوناگون آفریده است، پس باید در هر امر تربیتی که تفاوتهای فردی و اختلاف استعدادها و رعایت توانایی و قدرت افراد را مد نظر داشت تاتربیت به نتیجه برسد. تعالیم اسلام به صورت تدریجی بر مردم عرضه شده، و قرآن همتدریجاً بر مردم خوانده شده است متاسفانه بعضی از مربیان و والدین قصد دارند درفرصتی کوتاه و خیلی سریع، فرا گیران خود را بر سر منزل مقصودی که در ذهن خوددارند برسانند بدون این که فرصت دست یابی خود به خودی آن را فراهم کنند. از طرفیبسیاری از دشواری ها و بدبختی ها معلول ندانستن و آگاه نبودن است. برای رسیدن بهعالی ترین درجات انسانی باید عقل و خرد را پرورش داد اعمالی که انسانها انجام میدهند در موقع ارزیابی و سنجش ارتباط مستقیمی با عقل و خرد انجام دهنده آن اعمالدارد. بنابراین رسالت اصلی و مهم خانواده ها در ارتباط با فرزندانشان، رشد و پروردهساختن عقل و خرد آنان است. به وسیله تربیت عقلانی و بهره گرفتن از نیروی عقل انسانمیتواند بر هوی و هوسهای نفسانی خود مقابله کند. در تربیت عقلانی، قوای آدمی تسلیمعقل که همان پیامبر درونی انسان میباشد میشود و انسان به طریق عقل هدایت میگردد .
واژگان كليدي: شیوه، تربیت، جوانان.
شگفتي هاي علمي قرآن در زمينه ي تكامل جنين( زينب سادات مويدي)
شگفتی های علمی قرآن در زمینه ی تکامل جنین، که موجب تحیّر مفسران و صاحبنظران شده است ، از علم و قدرت بی پایان پدیدآورنده ی آن خبر می دهد و توانایی اورا بر مسأله ی معاد روشن می سازد. هرچند تفسیر علمی قرآن، عمری دراز دارد امامبحث شگفتی های علمی قرآن که از دل تفسیر علمی متولد شده است، مربوط به قرناخیر می باشد که مورد توجه مسلمانان و غیرمسلمانان قرار گرفته است. کتاب هایی که شگفتی های علمی قرآن در زمینه ی تکامل جنین را مورد بررسی قرار می دهند، بسیاراندک هستند و تا حدی، می توانند برای محققی که در پی درک این موضوع است،راهگشا باشند. اما شیوه مرحله بندی ارائه شده در این تحقیق پایانی که به بیانی ساده وطبق مراحل ارائه شده درکتب جنین شناسی است، در کتابهای موجود مطرح نشده استواز همین منظر، نو و بدیع می باشد. این پایان نامه ی توصیفی ، موضوعی با درون مایه یدینی _علمی دارد و روش آن کتابخانه ای از طریق فیش برداری و جمع آوری اسناداست و از منابع تفسیری قرآن، علمی)جنین شناسی(و دینی بهره جسته است. بررسی مراحل مهم تکامل جنین :از ترکیب نطفه ی مرد و زن )تشکیل تخم( تا هفته ی دومبارداری )مراحل پیش رویانی(، هفته ی سوم تا هشتم بارداری)مراحل رویانی( و ماه سومتا تولد )مرحله ی جفت و جنین( در آیات قرآن و مطالب نوین علم جنین شناسی، تطابق شگفت انگیز آن ها را روشن می سازد.
واژگان كليدي: شگفتی های علمی، قرآن، تکامل جنین.
شناخت فرقه ي نعمت اللهيه(مرجان كارچاني)
تصوف مکتب و آئینی است که بر اساس توجه به ساحت معنوی و درونی اسلام، نخست در قالب زهد و پرهیز، سپس در چهار چوب طریقه های صوفیه با آداب و رسومی خاص در سرزمین های مختلف جهان اسلام جلوه گر شده است. پس از گسترش اسلام در ایران این سرزمین نیز شاهد رشد و نمو طریقت های تصوف بوده است. یکی از فرق تصوف در این سرزمین فرقه نعمت اللهیه می باشد که توسط شاه نعمت الله ولی در قرن نهم بنیان گذاری شد. شاه نعمت الله در سال 110 ه.ق در حلب متولد شدو یکصد سال بعد در ماهان کرمان در گذشت. بعد از مرگ شاه نعمت الله، جانشینان وی، از آن جا که فضای مذهبی حاکم بر ایران در عصر صفوی را مناسب با توسعه و ترویج تعالیم صوفیه ندیدند، ناچار به هندوستان مهاجرت کرده و در حیدرآباد دکن اقامت گزیدند. مدت ها بعد همزمان با دوران حکمرانی کریم خان زند، شاه طاهر دکنی دوازدهمین قطب سلسله نعمت اللهیه، یکی از شیوخ خود به نام معصوم علیشاه را برای احیای رسوم طریقت نعمت اللهی به ایران فرستاد. اما دیر زمانی نگذشت که با مخالفت شدید علمای شیعه روبه رو شدند و مشایخ این سلسله دچار قتل و غارت و تبعید گردیدند. در همین زمان ها بود که سلسله نعمت اللهیه نیز دچار انشعاباتی گردید و به چهار شاخه: کوثریه، گنابادیه، صفی علیشاهی و مونس علیشاهی تقسیم گردید. در این نوشتار سعی بر آن بوده است که با معرفی فرقه نعمت اللهیه راه را برای جویندگان حقیقت، روشن نماید تا همگان بدانند که عرفان ناب و حقیقی تنها در نزد اهل بیت است.واژگان كليدي: فرقه، طریقت، نعمت اللهیه، قطب، شیخ.شناخت فرقه ي نعمت اللهيه)
سيره شناسي فضه خادمه حضرت زهرا سلام الله عليها( مرضيه دانيالي)
بدون شک، انسان نیازمند تربیت روحی در راه انسان سازی می باشد که به این منظوربایستی به الگوبرداری از بزرگان دین بپردازد، زیرا آنان همچون چراغ هدایت در راهزندگی می باشند؛ چنانچه می توان برای گام نهادن در راه حق از زندگی افرادی چونفضه خادمه حضرت زهرا الگوبرداری نمود زیرا بنای زندگی فضه برگرفته از پاکی ودرستی است که خداوند متعال تقدیر و سرنوشتش را با زندگی بزرگان دین آنچنان رقم می زند و او را در زمره زنان برجسته دین اسلام و هم رده با حضرت زهرا سلام الله علیهاقرار می دهد که عاقبت به خیری محض را شامل حال او می گرداند و در این میانخداوندگار، استعداد های شگرفی را از جمله فصاحت و بلاغت و علم کیمیا در درونیشان خلق کرده تا بتواند در این راه درست، هر چه تمام تر گام نهد و خود را برایرسیدن به عرش الهی آماده سازد و در صف کاروان شام در سرزمین کربلا به مقام رفیعشهادت نائل گردد برای همین با کمی جستجو می بینیم تحقیقات بسیاری در زمینهزندگانی، شخصیت و رفتار ائمه اطهار و اهل بیت علیهم السلام صورت گرفته است؛ امامتاسفانه در زمینه زندگانی افرادی که با ائمه اطهار می زیسته اند، سخنی به میان نرفتهاست از این رو محقق را بر آن می دارد که به پژوهش در خصوص روش و سیره زندگیفضه کنیز حضرت زهراسلام الله علیها بپردازد و سعی بر آن دارد تا زندگانی حضرتفضه خادمه حضرت زهرا سلام الله علیها و تکامل اخلاقی و معرفتی وی را بر اساساطلاعات صحیح سیره شناسی به تصویر بکشد و برای این منظور بایستی به کاوش درزندگانی فضه و چگونگی ورود او به خانه حضرت زهرا پرداخته و بیان دارد که چگونهکمالات علمی، اخلاقی و ایمانی وی تحت تاثیر زندگی و معرفت ائمه اطهار قرار گرفته است.
واژگان كليدي: سیره، سیره شناسی، فضه، کنیز، خادمه.
سيماي مردم كوفه در نهج البلاغه( زهرا طالبي)
نهج البلاغه کتابی است ارزشمند که در تمام صفحات، سطور و کلمات آن، فصاحت وبلاغت به چشم می خورد و بعد از کلام خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم هیچکلامی به این شیوایی نمی رسد. حضرت علی علیه السلام هرگاه موضوعی را در نهجالبلاغه مطرح می فرمایند در نهایت کمال و نجات بشریت است. در این تحقیق بهمضمون خطبه های آن حضرت در مورد شهر کوفه و احوالات مردم کوفه در زمان امامعلی علیه السلام و اینکه چه دلایلی باعث شد که امام این شهر را مرکز خلافت خویشقرار دهند و در هنگام ورود به آن چه اقداماتی را انجام دادند، می پردازد و همین طوردر مورد دو بُعد سیاسی و اجتماعی در زمان حضرت بحث شده است که در بُعد سیاسیبه گونه های مختلف سیاسی مردم کوفه و برخورد ایشان با آنها و برخورد آنها با امام ودر بُعد اجتماعی در مورد ساختار شهر کوفه و دلایل غربت حضرت در بین مردم واصلاحات امام برای بهتر شدن جامعه پرداخته است و در آخر به توانمندیها و کاستیهای جوامع از دیدگاه نهج البلاغه اشاره شده است.
كليد واژه ها: سیمای مردم ، کوفه ، حضرت علی (علیه السلام )، نهج البلاغه.
سيماي طاغين در قرآن(فاطمه دولت آبادي)
یکی از ویژگی های رفتاری که در قرآن از آن به بدی یاد شده، ویژگی طغیان وسرکشی در برابر فرمان حق است. از جمله عوامل و ویژگی هایی که می تواند انسان ربه جایی برساند که در برابر فرمان و سخن حق سرکشی نموده و به طغیان علیه حضرت حق برخیزد، هوای نفس، بی نیازی، تکبر، عدم ایمان به روز جزا و مانند آن است،بنابراین برای جلوگیری از طغیان و سرکشی راهکارهایی چون تقوا، تزکیه نفس، توجه به
نظام آفرینش و نیز استفاده از قدرت و اکراه توسط حکومت ها برای جلوگیری از طغیانگری وجود دارد. قرآن کریم برای تذکر و بیم دادن نسبت به این رفتار خطرناک نمونههایی را در طول تاریخ یاد آور شده و سرنوشت شوم آن ها را برای درس عبرت دادنبیان می دارد. البته گفتنی است که تمامی اقشار جامعه نسبت به آن مسئول و به میزان سهمشان از قدرت باید نسبت به آن واکنش نشان دهند.
كليد واژه ها: طغیان، طغیانگر، انسان، دیدگاه، قرآن.
سيره ي عملي تربيتي امام رضا عليه السلام(فاطمه حاجي علي بيگي)
سیرة تربیتی و عملی امام رضا را می توان از یک منظر در 1 بعد بررسی و تبیین نمود :در ارتباط با خدا که به واکاوی و طرح مسائلی همچون زهد پرهیزگاری آن امام نه بهمعنی مصطلح آن بلکه علاوه بر زهد در بهره مندی از تعلقات دنیوی به معنی تقوا در همةامور و نیز مقام رضا به قضای الهی، می پردازد. سیرة عملی و تربیتی آن حضرت درارتباط با خود نیز بر مسائلی چون حُسن معاشرت، سخاوت و احسان، صبر و شکیبایی وبرخی آداب ظاهری همچون آداب غذا خوردن، لباس پوشیدن، بهداشت و نظافت و نیزمسائلی چون خوشبختی، توکل، صبر در برابر مشکلات، قانع بودن و خوشرویی ومهارت های زندگی در ابعاد مختلف آن و نیز توجه به رذایل اخلاقی که این فضیلت هارا به چالش می کشاند به عنوان نقاط مقابل ان فضایل توجه جدی را مبذول می دارد. امّاسیرة عملی و تربیتی امام رضا در ارتباط با مردم به لحاظ اثرات اجتماعی و فرهنگی آناز اهمیت ویژه ای برخوردار است که رفتار آن حضرت با طبقات مختلف اجتماعی وروش ارتباط مؤثر با مردم و نیز توجه آن حضرت به حفظ و کرامت انسان و یاری کردنمؤمنین و عیب پوشی و راز نگهداری، احسان به والدین و مراعات حال زیردستان،سفارش همسایگان و توجه به محرومان و توجه جدی به امر تربیت فرزندان و بویژهرعایت آداب معاشرت مورد نظر یک زندگی اسلامی و… از جمله مسائلی است که مورد عنایت ویژه آن حضرت قرار دارند. در این پژوهش با نگرشی بنیادی و راهبردیتوصیفی و تحلیلی و با استفاده از کتب موجود در این زمینه و فیش برداری از این منابع،سعی شده است به بررسی این موضوع بپردازد.
واژگان كليدي: سیره تربیتی،سیره عملی، امام رضاعلیه السلام.
سيماي غافلان از ديدگاه آيات و روايات( اعظم غفاري)
غفلت به معنا بی توجهی،بی اعتنایی،سهو و لغزش می باشد،و توجه قلب به خلافیک امر را غفلت می نامند و به همین دلیل غافلان ازحضور و یاد خداوند در اکثر آیاتمورد نکوهش قرار گرفته اند، و غفلت از نظر فرهنگ دین رجس و چرک معرفی شده ویکی از موانع سیر انسان به سوی خداست. تحقیق حاضر مشتمل بر چهار بخش می باشدکه بعد از بیان کلیات تحقیق در بخش نخست آن ،به شناساندان مفهوم غفلت و تفاوتآن با سهو ونسیان در بخش دوم می پردازد و در این راستا به دو واژه ذکر در مقابلغفلت و تغافل که هم خانواده هستند توجه کرده و بیان می شود که غفلت و سهو ونسیان زمانی مورد نکوهش واقع می شود که از روی عمد باشد و عذر آن غیر مقبولباشد،که اگر غیر از این باشد بخشوده و معفو است، در ادامه این بخش به ذکر و بررسیآیات و روایاتی که در باب نکوهش غفلت و غافلان وارد شده می پردازد،در بخش سومآیات ،» مبدا « به بیان نمود های غفلت و اینکه امور متعددی چون ذات اقدس الهالهی،آخرت،دشمن،عبادت،نفس و امام مورد غفلت واقع می شوند،همچنین عوامل زمینهساز غفلت که شامل دو دسته عوامل ظاهری که خود حب دنیا، وفور نعمت،کبر و خودرتر بینی و گناه را شامل می شود و عوامل باطنی چون آمال و آرزوهای طولانی،شیطانو هواپرستی مورد بررسی قرار می گیرد ومذمت این صفت از سوی آیات وحی وروایات دینی به دلیل آثار زیان باریست که این صفت در پی خواهد داشت،آثاریچون:قساوت قلب، مرگ قلب، تنگی معیشت، حسرت و اندوه و فساد اعمال و ….که دربخش چهارم به این مهم پرداخته شده،در ادامه این بخش به بیان راه های علاج و درمانغفلت پرداخته شده است.
واژگان كليدي: سیما،غفلت،غافل.
سيماي عالمان از ديدگاه آيات(حديث لطفي)
می باشد، علم به معنای درک » سیمای عالمان از دیدگاه روایات « پژوهش حاضر پیرامونحقیقت یا شناخت آثار ممیزه ی اشیاء است و راه رسیدن به تمام خیرات ظاهری و باطنیاست. و عالم از ریشه و ماده ی علم است. عالم کسی است که دریافت و درک و فهمعلم را داشته و آثار ممیزه ی اشیاء را بشناسد و عالم حقیقی کسی است که علمشسخنش را تصدیق کند. علماء راهنمایان و جانشینان پیامبران و ائمه معصومین علیهمالسلام می باشند که با علم و دانش خود شیعیان را هدایت می کنند تا به هدف ئنهاییبرسند. و شناخت علماء حقیقی نیاز به تفحص و تحقیق دارد که پژوهش حاضر به بیانسیمای عالمان پرداخته و محقق سعی کرده که با تفحص و تحقیق و فیش برداری ومطالعه ی کتب مختلف به بیان سیمای عالمان أعم از فضائل و رذائل بپردازد تا مسلمانانرا با این صفات و نشانه ها آشنا کند تا بتوانند عالم حقیقی را از غیرحقیقی بشناسند و باتقلید از علماء اسلامی به کمال مطلوب که همان رسیدن به تقرب الهی است برسند.پیشینه ی این مسئله را در کتب اخلاقی ، عرفانی و عبادی که تألیفات عدیده ای در اینخصوص به رشته ی تحریر درآمده را در نوشته ها بزرگانی چون آیت الله نوری همدانیمعراج « و ملااحمد نراقی » اربعین حدیث « )اسلام مجسم در اسلام( و حضرت امام خمینیو … می توان مشاهده نمود و از آن بهره برد. » السعاده
واژگان كليدي: سیما، علم ، عالم
آخرین نظرات