#حضرت_فاطمه_زهرا_سلام_الله_علیها
امشب که همه اهل وفا همهمه دارند
آئینه ی نوری به دل خود همه دارند
اینان خبراز آمدن فاطمه دارند
با عرش نشینان فلک زمزمه دارند
برعرش خداوند مبین قائمه آمد
بانوی زنان دوجهان فاطمه آمد
گنجینه ی عرفان وشعور آمده امشب
سرچشمه ی نورانی هورآمده امشب
مشکوة چراغ دل طورآمده امشب
ازباغ جنان بانوی نورآمده امشب
برخاک ره او حسناتی بفرستید
نذر گل رویش صلواتی بفرستید
او آینه ی روشن ایمان ویقین است
طاق حرم عصمت او عرش برین است
او واسطه ی بین سماوات وزمین است
مهمان زمین است ولی عرش نشین است
ازمقدم مهمان حرمخانه ی احمد
بشکفت چوگل چهره ی زیبای محمّد
امشب که خدا بردل شب نور سحرریخت
ابرکرم ومرحمتش باز گهر ریخت
جبریل امین درقدم فاطمه پرریخت
خورشید به پاس قدم فاطمه زر ریخت
ذرّرات جهان از قدمش غرق سرورند
از جلوه ی اوغرق دراشراق وظهورند
هاجر به صفای قدمش هروله دارد
ساره به لب از شوق رُخش هلهله دارد
مریم به مدیحش همه جا مشغله دارد
او قدر وشرف مرحله درمرحله دارد
ذاتش خدا باعث ایجاد جهان است
آن جا که عیان ست چه حاجت به بیان است
ای کعبه ی امید همه قبله ی حاجات
ای سبزترین گل به گلستان مناجات
ای نور تجلای دعا،روح عبادات
ای سیده ی هردوجهان مادر سادات
بخشید مقام تو به سادات سعادت
سبزاست همیشه زتو گلزار سیادت
نقش وقف بر مسائل فرهنگي و اجتماعي(مريم بغدادي)
در اکثر جوامع به خصوص در جوامع اسلامی وقف یکی از برترین و پر دوامترین مظاهر احسان و نیکوکاری است و افراد برای آن اهمیت ویژهای قائلند چرا که هدف آن، خدمت به همنوعان و کمک به مصالح جامعه و تنظیم امور فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است. یکی از وسیلههای این احسان و نیکوکاری این است که اوقاف در مسیر صحیح به راه انداخته شود و واقفان به راه معقول و درستی هدایت شوند که در این صورت بسیاری از مشکلات جامعه حل می شود. با توجه به موارد گفته شده درمییابیم که وقف و نقش آن بر مسائل اجتماعی و فرهنگی از اهمیت فوق العادهای برخوردار است، بنابراین ما به شیوه فیش برداری و کتابخانهای با اهداف بنیادی به محوریت کاربردی وقف و نقش فرهنگی و اجتماعی آن پرداختیم و در واقع در این تحقیق به بیان مباحثی همچون مفاهیم وقف و نقش فرهنگی و اجتماعی آن از دیدگاه قرآن و اهل بیت علیهم السلام و همچنین مراجع عظام و کتابهاب بیان شده در این زمینه پرداخته شد. لذا در این تحقیق هرچند مختصر تلاش شده در جهت روشن تر شدن هر چه بیشتر نقش تأثیر گذار وقف در سطوح مختلف جامعه اسلامی گامی کوچک اما مثبت و مؤثر برداریم.
واژگان كليدي: وقف، واقف، موقوف علیهم، موقوفه، وقف نامه.
نقش اخلاق فردي در روابط خانوادگي از ديدگاه اسلام(بهاره علي بخشي)
از زمان ظهور دین اسلام و با نزول آیات شریفه قرآن کریم، تعالیم و آموزه های الهی برای هدایت انسان به کمال و سعادتمندی در سه محور اعتقادات، اخلاق، رفتار و اعمال بوده است بویژه اخلاق، که هم به خلق و خوی انسان و به خلق و سرشت آن اشاره دارد.سیره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه اطهار علیهم السلام هم نشان دهنده این اهمیت است. احادیث بسیاری پیرامون آن وارد شده، چنانچه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، هدف از بعثت و رسالتش را اکمال مکارم اخلاق بیان نموده اند و بزرگان دین، متون فراوانی در زمینه اخلاق، با تمام ابعادش مدون کرده اند. پایه ای ترین نقش اخلاق را به محیط خانواده ارتباط داده اند. زیرا شکل گیری اخلاق فردی در محیط خانواده، قطعا به مسائل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و نظامی و…. سرایت می کند و تأثیر گذار است.بدین ترتیب ،تحقیق حاضر، با شیوه فیش برداری و کتابخانه ای با محوریت قرآن کریم و احادیث معصومین علیهم السلام با اهداف بنیادی و کاربردی نقش اخلاق فردی در روابط خانوادگی در غالب مباحثی همچون مفاهیم و فضایل اخلاقی در محیط خانواده از جمله صبر، حسن خلق، راست گویی،تکریم و تواضع و بردباری، تعامل و رابطه اعضای خانواده و اخلاق مداری و تکالیف زوجین در پرداخت نفقه و دریافت مهریه، اجرت شیردهی و روابط جنسی زوجین که موجب آرامش محیط خانواده ، بویژه تأمین کننده آرامش درونی افراد خانواده و داشتن عزت نفس و کنترل هواهای نفسانی و شهوانی و گسترش محبت و دوستی و ایجاد روح تعاون و همکاری و رفاه و آسایش زندگی خانوادگی و در اجتماع می شود و در نهایت با رعایت اخلاق فردی در خانواده، موجب سعادت دنیوی و پاداش اخروی و برخورداری از بهشت جاویدان می شود را بررسی نموده است.
واژگان كليدي: اخلاق فردی، خانواده، روابط خانوادگی، مکارم اخلاقی.
نقش تولي و تبري در رشد جامعه اسلامي( مليحه رحمتي)
می باشد، »نقش تولی و تبری در رشد جامعه اسلامی«با عنایت به اینکه موضوع تحقیق دوستی « لذا محقق تحقیق حاضر را با مطالعة کتب تدوین شده با محوریت تولی و تبری در چهار فصل، ابتدا کلیات تحقیق، فصل اول، معنا و مفهوم تولی و تبری »و دشمنی فصل دوم آیات و روایات مرتبط با تولی و تبری، فصل سوم: بهره مندی جامعه از تولی و تبری، فصل چهارم: جامعه در صورت عدم بهره مندی از تولی و تبری تدوین نموده است. تولی و تبری یکی از مهم ترین و خالص ترین اعمال است که فرد ابتدا در درون خود به آن می پردازد و بعد از پرورش آن، آن را عملی و علنی می کند به همین خاطر جزء فروع دین و در کنار نماز و روزه و سایر عبادات قرار گرفته است. انسان با پذیرش ولایت خدا و دوستان خدا می رسد و با تبری، با دشمنی با دشمنان خدا و دوستان ایشان به قرب الهی می رسد که در زمینه داشتن تولی و تبری آیات و روایات فراوانی وجود دارد و در صورت نداشتن تولی و تبری فرد را خسران زده و بی ایمان می شمارد. در واقع فرد با داشتن تولی و تبری به رشد فکری و معنوی کمک می کند که با رشد فکری فرد جامعه نیز به رشد می رسد و به سوی خدا و ائمه اطهار علیهم السلام و خوبی ها سوق داده می شود از این رو در این تحقیق ابتدا به فلسفه تولی و تبری و وجوب آن و بعد به شناساندن دوستان و دشمنان خدا می پردازد و راه رسیدن به محبت ایشان و دشمنی با دشمنان خدا و چگونگی رسیدن به جامعه متعالی را بررسی می کند. روش به کار برده شده در این تحقیق روش کتابخانه ای است.
كليد واژه ها: تولی، تبری، رشد، جامعه اسلامی.
نقش زن در اقتصاد خانواده از منظر اسلام( مريم خدام)
نقش زن دراقتصادخانواده ازمنظر اسلام ازاهمیت ویژه ای برخوردار است.خانواده سازمانی است که تولیدوتوزیع کالاهای موردنیاز را فراهم می سازدوزن بدون مناقشه به عنوان یکی ازدو رکن اساسی خانواده دراین سازماندهی و مدیریت نقش اساسی را ایفا می کند. وی ازطریق اشتغال، پرورش نیروهای مولد، حمایت ازتولیدات داخلی،سطح تولید را بالابرده وموجب افزایش درآمدخانواده خواهد شد. همچنین جایگاه مادری وهمسری عمده ی منابع مصرف رابه زن می سپارد وانتظار می رود اوبتواند باسازماندهی ومدیریت صحیح بین درآمدو مصرف توازن برقرارکندوبا برنامه ریزی واجرای صحیح در رشدوتوسعه اقتصادی خانواده نقش موثرایفا کند. به علاوه زن دراستفاده بهینه ازمنابع نقش به سزایی دارد.منابع دراینجاشامل زمان،پول و درآمد های دیگراست. دسترسی به منابع سخت وازدست دادن آنها آسان است ازاینرو باید مدیرخانواده با سازماندهی ومدیریت صحیح بهترین انتخاب ها و گزینش ها را داشته باشد. لذا دراین تحقیق سعی شده است که به جایگاه ویژه زن دراقتصاد و نقش کلیدی که وی در تولیدومصرف داشته، پرداخته شود. درگردآوری مطالب از روش کتابخانه ای استفاده شده و ازمنابع اخلاقی، روایی، تفسیری بهره جسته است و اشارات تفصیلی به این مطالب گردیده که ازهمین منظر نو وبدیع می باشد.
واژگان كليدي: اقتصاد، خانواده، زن، تولید، مصرف.
نفي رهبانيت از ديدگاه اسلام( سميه مسيب نژاد)
نفی رهبانیت از دیدگاه اسلام از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ازآنجایی که انسان موجودی اجتماعی و مدنی با طبع می باشد نیازمند این است که در بطن اجتماع حضور داشته باشد و نیازهایش را در اجتماع برطرف کند. و با توجه به اینکه رهبانیت برخلاف اصول فطرت و طبیعت است به معنای گوشه گیری و کناره گیری و انزوا از صحنه اجتماع و پرداختن به عبادت ها و ریاضت های طاقت فرسا می باشد لذا این نیاز مهم را نادیده می گیرد. در اجتماع بودن و در کنار دیگران بودن و از تجارب آنها بهره بردن و اموری چون امر به معروف و نهی از منکر، خدمت به خلق و…انسان را از خداوند دور نمی کند بلکه سبب نزدیکی به خداوند است. رهبانیت در آیین مسیح دارای سابقه ای بس طولانی است. به گونه ای که این پدیده در شکل رسمی خود از قرن سوم میلادی آغاز شد و تا عصر حاضر ادامه دارد و حتی در عصر پیامبر هم عده ای به این روش مذموم گرایش داشتند. دین اسلام، دین اعتدال است و به همه جنبه های فردی و اجتماعی اهمیت می دهد و ازآنجایی که خیلی از افراد رهبانیت مسیح را با زهد اسلامی یکی می دانند این سوال مهم اینجا پیش می آید که نفی رهبانیت از دیدگاه اسلام چیست؟ کتابهایی که نفی رهباینت را از دیدگاه اسلام مورد بررسی قرار می دهند بسیار کم می باشند و بیشتر رهبانیت مسیحی را معرفی می کنند. این نوشتار موضوعی با درون مایه دینی است.و در گرد آوری آن از روش کتابخانه ای استفاده شده و از منابع تاریخی ، اخلاقی، روایی تفسیری و کمی هم فقهی بهره برده و به دلیل اینکه از منظر اخلاقی و اجتماعی اسلام به آن پرداخته شده نو و بدیع می باشد.
واژگان كليدي: رهبانیت ، اعتکاف ، زهد.
نعمت هاي دنيوي و اخروي در سوره الرحمان( فاطمه سادات شاه چراغي)
درقرآن کریم مکرر از توصیه به پاسداشت نعمت ها و ادای شکر وحق بندگی ، یاد شده غفلت را از ضمیر خفته ی انسان ها می »اذکروا نعمه الله علیکم«است وبا تعابیری همچون زداید و حال آنکه هدف معرفت وشناخت منعم را برای رسیدن به کمال دنبال می کند که بی تردید برای تکذیب کنندگان، سلب و زوال نعمت و عقوبت را در پی خواهد داشت والبته سوره الرحمن نیز بر همین منوال پایه دارد و خداوند متعال رحمانیت خود را با جلال و اکرام خود قرین نموده و به شمارش مجموعه ای از نعمت ها وآلاء خداوند در دنیا و آخرت می پردازد و از آن جایی که روح و سیاق این سوره تذکر و یادآوری نعمت هاست، انسان را متنبه می سازد که عملا چه چیزی را مورد انکار قرارمی دهد و مخالفت وعصیان چه کسی را می نماید، چرا که حتما حساب ومیزان و نظمی در کار خلقت انسان و مواهب پیرامون اوست که موجب تقرب او به اوج رحمت و رحمانیت خداوند خواهد گردید . موهبت هایی در آفرینش او، در تعلیم قرآن و نعمت بیان در کرات آسمان و وضع زمین و آنچه که درون آن است و از نعمت دریاها و حرکت کوه ها مانند کشتی ها، رویش گیاهان روح بخشی و دانه ها جهت تغذیه ی صحیح و استفاده های سودمند دارویی و از نعمت بهشت و تفضلات متناسب با نیازهای معنوی و روحانی انسان ها و نعمت های دمساز باصفات اخلاقی آن ها همانند انواع خوراکی ها و همسران بهشتی به نحوی عالی تر وفراتراز نعم مادی و معنوی دنیایی و مهمتر از همه احساس امنیت و عدم خوف و سلام ورضوان الهی ، که به مومنین شاکر پروردگار عرضه خواهد شد. هدفی که در دسته بندی معظم نعمت ها به دنیوی و اخروی ، که یقینا تسبیح آفریدگار رحمان است با روش توصیف پدیده ها و تحلیل از تفاسیر و روایات و منابع معتبر مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
واژگان كليدي: نعمت، دنیوی، اخروی ، سوره الرحمن.
نحوه برخورد با تاركين نماز از ديدگاه آيات و روايات( زينب دريكوند)
امر نماز در هر عصری مورد عنایت بوده از زمان خلقت بشر تاکنون حال که نماز ذکر خداوند است همانطور ادای آن اهمیت داشته به طریق اولی ترک آن نیز حائز اهمیت می باشد و از آنجایی که تارک نماز به نادرستی کارش آگاه نباشد با این آیات و روایات به نادرستی کارش فائق می شود و همچنین نحوه برخورد دیگران با تارکین نماز بیان گردیده است تا ضرورت و اهمیت نماز را متوجه شود در فصل های بعدی به آثار فردی و اجتماعی پرداخته شده که هر کدام به نحوی جایگاه نماز و نماز گزار را بیان کرده و تارک نماز را به زشتی کاری که کرده رهنمون می سازد و در فصل های دیگر به عواقب ترک آن چون زندگی سخت، آثار دنیوی و اخروی ترک نماز می پردازد و به علل گرایش به بی نمازی از جمله عوامل فردی، محیطی و وراثت نیز پرداخته شده است که آیات و روایات گاهی فرد بی نماز را کافر می خوانند و گاهی مردن بی نماز را به مردن به دین غیر از اسلام تعبیر می کند که خزان و زیان آخرت را به دنبال دارد و برای تائید موارد آن نظراستاد مطهری به آن ضمیمه گشته است و در فصل سوم به نحوه برخورد با تارکین نماز پرداخته شده که ابتدا علل ترک نماز بیان شده و سپس بهترین روش ها انتخاب شده تا بتوان به تارک نماز کمک کرد و نقاط مثبت برگزیده شود و الگویی مناسب ارائه گردد و برای فرد جایگاه نماز و ترک نماز تبیین گشته تا به وظیفه عمل شود و نتیجه اهمیت ندارد کیفیت کار صورت گرفته حائز اهمیت است و در این فصل به بیان نمونه هایی از تارکان نماز و عاقبت کار آنها پرداخته شده تا عبرتی برای فرد تارک نماز باشد و در نهایت و در فصل پایانی به ارائه الگو مناسب از سوی والدین و مربیان و دوستان پرداخته شده و آگاهی کامل افرادی که نهی از منکر می کنند و دارای اهمیت است.
واژگان كليدي: نماز، تارک نماز، امر به معروف و نهی از منکر.
مصاديق لجاجت در قرآن و روايات( مريم صالحي)
رعایت اخلاق در اسلام از اهمیت ویژه ای برخوردار است و رذایل اخلاقی همچون لجاجت “که به معنای پافشاری درانجام کاری که مخالف میل طرف مقابل است و نوعی در اسلام مورد ،” مرض که اگر کسی گرفتارآن شود هیچ استدلال منطقی را نپذیرد مذمت فراوان قرار گرفته است که آثار منفی بر فرد و حتی در اجتماع از خود به جای می گذارد، ازآنجایی که اگر انسان مراقبت نکند وازخداوند غافل شود، ممکن است دچار رذیله اخلاقی به نام لجاجت شود که در غالب مصادیق مختلفی خود را نشان دهد و انسان را به هلاکت و نابودی بکشاند بنابراین برای پی بردن به مصادیق لجاجت از دیدگاه تعالیم اسلامی می توان از آیات و روایات بهره جست وبه این مطلوب رسید که مصادیق لجاجت که مورد خطاب اسلام قرار گرفته شده، یا ازنظر اعتقادی و ایمان به حق، لجاجت می ورزند که آنها شامل مشرکان، کافران، منافقان و…می باشند، ویا اینکه از منظر اخلاق دچار انحطاط شده اند که شامل گروههایی چون :متکبران، مکذبان، مترفان و مجادله گران می شوند، برای آشنایی با مصادیق لجاجت و اینکه خود را از این رذیله دور نگه داریم، باید به تعاریف و صفات و منشأ وآثار و کیفر این گروههابپردازیم . کتابهایی که لجاجت را از دیدگاه اسلام مورد بررسی قرار داده، کتب تفسیری هستند همچون کتاب تفسیر قمی و تفاسیر مهم ومعروف دیگراما صرفا مصادیق لجاجت و تعریف و آثار وپیامد شان به طور جامع و کامل و در یک جا مطرح نشده است .لذا این تحقیق توصیفی، تشریحی که موضوعی اخلاقی است و در گرد آوری مطالب از روش کتابخانه ای استفاده شده و از منابع تفسیری و روایی بهره جسته است وبه این مطالب اشارات تفصیلی داشته، از همین منظر نو و بدیع می باشد.
واژگان كليدي: لجاجت، مصادیق لجاجت، لجوجان.
مصاديق تتبعوا ولاتتبعوا در قرآن( فاطمه راهزاني)
تبعیت به معنای پیروی و دنبال کردن است؛که با اطاعت تفاوت دارد. انسان از کودکی به دنبال الگوبرداری است و چون موجودی دو بعدی است، اختیار دارد که در راه خیر یا شر گام بردارد. الگوهای ممدوح خداوند در قرآن شامل هدایت و انواع آن، وحی و آنچه نازل شده، انبیاء و رهبران الهی، راه های کسب رضوان خداوند و منیب به سوی خدا می شود. از هدایتی باید پیروی کرد که هادی دارای علم و آگاهی همه جانبه و مصون از خطا نسبت به موضوع باشد و به سوی حق هدایت کند؛ همان هدایتی که صراط مستقیم است و از طریق وحی و توسط انبیاء الهی برای انسان آورده شده است. انبیاء، هدایت یافتگانی هستند که به اذن خدا دارای ولایت تکوینی و تشریعی بر موجودات عالمند. انسان همواره باید در راه کسب رضای خداوند و منیب به سوی او باشد تا هم از نعمت های مادی و معنوی الهی برخوردار گردد و هم در زمره ی هدایت یافتگان خاص او قرار گیرد. بر اساس آیات قرآن شیطان، هوای نفس، آیات متشابه و تبعیت کورکورانه از ظن، راه جاهلان، جباران، مفسدین و روش نیاکان منحرف به عنوان الگوهای مذموم معرفی شده اند. پیروی از هوای نفس، مهمترین راه نفوذ شیطان در انسان است و طبق روایات هوای نفس و شیطان، دشمن دین و عقل آدمی اند. مبارزه با آنها از طریق ذکر، یاد و پناه بردن به خدا، نماز، روزه، توبه، روزی حلال و مخصوصاً مراقبه و محاسبه ی نفس است. آیات متشابه دارای ابهام هستند و در صورتی می توان از آنها پیروی نمود که آنها را به آیات محکم ارجاع دارد؛ زیرا آیات محکم برطرف کننده ی ابهام از آیات متشابه اند. الگوهای مذموم همچون الگوهای ممدوح؛ مانند دانه های زنجیر همدیگر را تقویت می کنند. محقق با استفاده از روش توصیفی و با بهره گیری از . کلامی پرداخته است– آیات و روایات به بررسی موضوع در بعد اعتقادی
واژگان كليدي: تبعیت، هدایت، وحی، شیطان، هوای نفس
موانع تحكيم خانواده از ديدگاه اسلام ( مرضيه جراحيان)
موانع تحکیم خانواده از مسائل مهم اجتماعی است که نیازمند سبب شناسیاست. از آنجا که خانواده یکی از کهن ترین نهادهای انسانی است که عمری به درازای تاریخ بشر دارد و در استحکام روابط اجتماعی و رشدتک تکافراد جامعه، نقش مهمی ایفا می کند وبه دلیل اینکه مناسب ترین جایگاه برای تأمین نیازهای انسان و بهترینبستر برای تأمین امنیت و آرامش روانی است،در مهمترین متون دینی ما ازجمله قرآن و سخنان پیامبرصلی الله علیه و آله و سلم وامامان معصوم علیهم السلام و کتب تفسیری درمورداساسی ترین و جزئی ترین مسائل خانواده سفارش شده است. ولی با این حال، شاهدیم که در عصرکنونی، نظام خانواده دچار مشکلات و چالش هایی شده است که کم کم این نهاد مقدس را به سستی و تزلزل می کشاند.سنت ها ،اخلاقیات و روشهایی که به تقویت خانواده منجر می شود ،بعضا متزلزل شده است.دوری از هویت ملی و دینی و پذیرش هویت های دنیا گرایانه و دوری از اخلاقیات انسانی ،بسیاری از مردم ما را تهدید می کند . ناآشنایی نسبت به تفاوتهای تکوینی زن ومرد که خداوند به انگیزه تحکیم خانواده در نهاد این دو تعبیه نموده و عدم رعایت حقوق وعدم توجه به تعهدات یکدیگر ،می تواند موجبات تیرگی روابط را فراهم آورد . بنابراین در این عرصه باید از سویی عوامل و موجبات تیرگی روابط افراد را شناسایی کرد و از سوی دیگر زمینه پیشگیری از اختلافات خانوادگی را فراهم آورد . لذا آسیب شناسی روابط خانواده از دیگر ، موضوعاتی است که نمی توان نسبت به آن بی تفاوت بود. تحولات اجتماعی، فرهنگی ، اقتصادی هریک به سهم خود ممکن است زمینه سازاختلافات گردند؛علل خانوادگی فردی، اخلاقی و دینی، روانی وجسمانی نیز ازدیگر موانعی هستند که سبب سست شدن بنیان خانواده می شوند؛ که در این تحقیق به هریک ازاین علل پرداخته شده است.
واژگان كليدي: خانواده، تحکیم خانواده، موانع تحکیم، ازدواج، سستی
معيارهاي توسعه فرهنگي از ديدگاه قرآن( فاطمه صغري اسماعيل زاده نجار)
توسعه از مباحث پردامنه وگسترده علوم اجتماعی است که دارای ابعاد اجتماعی، سیاسی، فرهنگی واقتصادی می باشد.توسعه سیری برای تحکیم روابط اجتماعی و پرورانیدن استعدادها و استفاده بهینه ازمواهب طبیعی وامکان رشد همه اقشارجامعه است وبه زمان اخلاق، ارزشها، هنجارها، ، ومکان خاصی تعلق ندارد. فرهنگ مجموعه ای از اعتقادات تمایلات و رفتارها می باشد و از عوامل مهم شکل دهنده به کنش های انسانی وجریان توسعه درتمامی ابعادش است بدون ایجاد بستر مناسب فرهنگی نمی توان به دنبال تحقیق توسعه در ابعاد دیگر جامعه بود. پذیرش توسعه فرهنگی به عنوان بعد اصلی،توسعه فراگیررا در پی دارد توسعه فرهنگی بارمعنایی دومفهوم توسعه وفرهنگ رایک جا بردوش می کشد. برخی ازمعیارهای فرهنگی کشورهای مختلفی که باعث پیشرفت وتوسعه کشورها شده است بسیارحائز اهمیت است؛ امابه هیچ وجه فرهنگ آن کشورهارانمی توان به عنوان فرهنگ یک کشوراسلامی قبول کردوکشورماخواهان وحدت ویکپارچگی است ولی به شرطی که این وحدت براساس معیارهای فرهنگی وارزش های اخلاقی قرآنی باشدوتعارضی با آن نداشته باشدتابه بهانه وحدت وتوسعه فرهنگی ،هویت فرهنگی واستقلال وتمامیت کشور از دست برود. به همین منظورپژوهش حاضر برآن است تا به بررسی معیارهای توسعه فرهنگی از دیدگاه قرآن بپردازدروش تحقیق این پژوهش بااستفاده ازمنابع کتابخانه ای ومطالعه کتب متناسب باموضوع تحقیق وجست وجوی اینترنتی است. دراین تحقیق به تبیین مفهوم وماهیت وابعادتوسعه پرداخته ودرادامه سعی می گردد ضمن ارائه معناومفهوم فرهنگ وتوسعه فرهنگی به بیان اهمیت وجایگاه فرهنگ وتوسعه فرهنگی درقرآن پرداخته شودتا از این طریق به توان به جایگاه مهم توسعه فرهنگی درقرآن دست یافت.
واژگان كليدي: توسعه، فرهنگ، توسعه فرهنگی، قرآن.
مصاديق اخلاقي لا يحب در قرآن(زينب محمد ديني)
در این جهان کمال وسعادتی بالاتر از این وجود ندارد که آدمی محبوب خالق خود واقع شود وهدفی برتر از این برای انسان ضعیف قابل تصور نیست. حال اینکه چه می شود که انسان بر خلاف این مسیر هدایت و کمال پیش می رود تا جایی که نه تنها محبوب خالق خویش قرار نمی گیرد، بلکه خداوند او را از محبت خود محروم می سازد. انگیزه اصلی این تحقیق معرفی کسانی است که با افعال و اعمال خود از محبت خداوند محروم هستند و ازآنجا که مقوله حب یکی از اصول اساسی سلوک مومنان می باشد، دانستن و شناخت موارد لایحب برای پیروان راه هدایت حائز اهمیت است. در این پایان نامه با جمع آوری آیاتی که در آنها لفظ لایحب به کار رفته شده است و با بررسی تفسیر آیات آنها تلاش شده است تا دیدگاه قرآن نسبت به مواردی که صریحا مصداق خطاب لایحب از جانب خداوند می باشند تبیین شود. ما در این پژوهش به بررسی مصادیق لایحب در قران از منظر اخلاق که دچار انحطاط شدند که شامل متکبرین، خائنین، معتدین، فرحین و مفسدین هستند، بررسی خواهد شد. برای آشنایی با مصادیق اخلاقی لایحب و اینکه خود را از این اوصاف دوربداریم باید به تعاریف و صفات و منشاء و آثار این گروه ها بپردازیم. کتاب هایی که مصادیق اخلاقی لایحب در قرآن را مورد بررسی قرار داده کتب تفسیری هستند همچون کتاب تفسیر المیزان، تفسیر نمونه و تفاسیر مهم و معروف دیگر. لذا این تحقیق توصیفی تشریحی است و در گردآوری مطالب از روش کتابخانه استفاده شده و از منابع تفسیری روایی بهره جسته و از همین منظر نو و بدیع می باشد.
واژگان كليدي: لایحب، خائنین، معتدین، فرحین، متکبرین، مستکبرین، مفسدین.
مصاديق من يشاء در قرآن كريم(سهيلا رنجبريان)
می باشد. لذا محقق تحقیق »مصادیق من یشاء در قرآن«با عنایت بر اینکه موضوع تحقیق حاضر را با مطالعه ی کتب تدوین شده با محوریت اراده و مشیت الهی در سه فصل ، فصل مقدماتی : کلیات . فصل اول : مصادیق اعتقادی من یشاء . فصل دوم : مصادیق اقتصادی من یشاء . فصل سوم : مصادیق اخلاقی من یشاء ، تدوین نموده است لذا در این تحقیق خواهیم خواند که مصادیق اعتقادی من یشاء : هدایت و ضلالت و رحمت و عذاب و غفران، مصادیق اقتصادی : رزق، مصادیق اخلاقی : تزکیه نفس ، حکمت ، به معنی اراده و »من یشاء «فضل ، توبه ، نصرت ، نزول فرشتگان و شفاعت است . جمله مشیت بی دلیل نیست بلکه تا مجاهده و تلاش از ناحیه بندگان نباشد موهبتی از ناحیه خدا صورت نمی گیرد به هر حال این واقعیتی است که در نظام هستی ، اصالت از آن هدایت ، رحمت ، غفران ، رزق ، حکمت ، فضل و شفاعت ، سعادت و رستگاری است و کفر من یشاء «و فسق وضلالت و عذاب همگی عارضی و غیر اصیل می باشند . همه مصادیق تحت تاثیر حکمت و مصلحت و اراده خداوند است . هر چند مشیت و خواست انسان » در طول مشیت الهی است . ولی باید توجه داشت که علت تعلق گرفتن مشیت الهی بر هدایت و ضلالت انسان عمل خود بندگان است و فسق و تبهکاری آدمی مایه ی تعلق مشیت خداوند بر گمراهی و عذاب آنان می شود . شخصی که به خدا گرایش نداشته و کفر می ورزد خود زمینه ساز مشیت الهی برای گمراه سازی او می شود و باعث می شود که از هدایت و رحمت و غفران و … دور شود . پس هر انسان در یک فرایندی خود سعادت و شقاوت خود را انتخاب می کند . واژگان کلیدی : مصادیق من یشاء ، مشیت الهی ، حکمت الهی ، اراده الهی
مصلحت انديشي از ديدگاه حضرت علي عليه السلام( زهره درويشي)
یکی از دغدغه های اندیشه سیاسی، مسئله مصلحت می باشد. در هر فرهنگ و اندیشه ای، مصلحت به گونه ای تعبیر شده است، مصلحت اندیشی دراداره حکومت یک امرحقی است که بایدمصلحت جامعه ومنافع عمومی و ملی را برمنافع فردی ومنطقی اشخاص وگروه ها ترجیح داد، وتنها در پرتو تعلیمات اسلام ناب است که می توان مصالح واقعی را تشخیص داد و تنها در سایة عمل به احکام این دین مبین است که می توان آن مصلحتها را پیاده نموده و به مَنصه ظهورگذاشت. این که این اصل در سیره و سخنان امام علی علیه السلام چه جایگاهی داشته و چگونه نقش آفرین بوده است، محل نظر است و کاوش در اطراف آن میتواند برای جامعه امروز راهگشا باشد، این تحقیق، پژوهشی در اندیشه تابناک حضرت علی علیه السلام درباره مصلحت اندیشی است. و اهمیت بحث به این دلیل دو چندان است که کشور ایران یک کشور اسلامی و دارای حکومت اسلامی است و چون مبنای نظام سیاسی ما برگرفته از ساختار حکومتی پیامبر اعظم صلی الله علیه وآله وسلم و حضرت امیر مومنان علی علیه السلام است نیاز به تحقیق در اصلاحات و برنامه حکومتی و شیوه مملکت داری آن حضرت داریم. در این راستا به علیه السلام پرداخته ایم در بررسی موضوع و مصلحت اندیشی از دیدگاه حضرت علی علیه السلام این تحقیق سعی بر آن است که مصلحت و اقسام آن از دیدگاه حضرت علی و مصلحت اندیشی های مردود در حکومت علوی و جلوههای از مصلحت اندیشی علیه السلام قبل از خلافت و بعد از خلافت بیان شود. این تحقیق که حضرت علی موضوعی تاریخی داردازمنابع تاریخی بهره جسته ودر گردآوری مطالب از روش کتابخانهای استفاد شده است.
واژگان كليدي :مصلحت،اصلاح، مصلحت اندیشی.
مخلصين در آيات و روايات( سمانه حاج بابايي)
این تحقیق برمحور ویژگی های مخلصین در قرآن کریم می باشد که پس از بررسی معنای اخلاص و تفاوت مخلصین با مخلِصین در فرهنگ قرآن به بیان ویژگی های مخلصین در دنیا و آخرت پرداخته است که از جمله مهم ترین ویژگی های دنیوی مخلصین به عصمت، عدم تسلط شیطان بر مخلصین، نحوه شکرگزاری آن ها و عبادتشان اشاره دارد، هم چنین ویژگی های مهم اخروی که برای آن ها در قرآن در نظر گرفته شده که به موضوعات مورد توجهی مثل این که چگونه قبض روح می شوند، در زمان نفخ صور چه حالتی دارند، سوال و حسابشان چگونه است و چه پاداش اخروی در انتظار مخلصین می باشد، اشاره دارد.
واژگان كليدي: مخلَصین، مخلِصین، اخلاص، دنیا، آخرت، عصمت.
مباني تربيت كودك در اسلام(زينب سلطاني)
در تحقیق حاضر با عنوان مبانی تربیت کودک در اسلام سعی شده که ابعاد مختلف تربیت کودک از دیدگاه قرآن و روایات مورد پژوهش قرار گیرد .تربیت کودک یکی از دغدغه های اساسی انسان های آگاه بوده است وتاثیر آن در فرد، خانواده واجتماع کاملا روشن است، زیرا پایه ی شخصیت کامل وصحیح یک فرد در دیگر دوران عمر است .در چنین شرایط همه ی عوامل در نظر گرفته شده است .قبل از تولد با مرحله ی انتخاب همسر و مراقبت های بارداری تا بعد از تولد که مراقبت های خاص روحی وجسمی لازم دارد .لذا صفات اخلاقی وجسمی زن ومرد در تشکیل یک نطفه دخیل است، در امر تربیت پرداختن به یک بعد آن صحیح نیست ولازم است والدین ومربیان واقعی تربیت با ابعاد مختلف آن آشنا شده و شیوه های صحیح آن را بیاموزند.شیوه ی جمع آوری این تحقیق کتابخانه ای واسناد ومدارکی است .منابع بسیاری از جمله قرآن کریم، سیره وروایات پیامبراکرم(ص )وائمه ی معصومین (ع )وکتب تربیتی به بحث تربیت اشاره نموده اند .حاصل تلاش دراین تحقیق مباحثی چون کلیات که اشاره ی کاملی به موضوع دارد، بعد از آن مفهوم شناسی در باب تربیت با تمام زوایای آن مورد بررسی قرار گرفته، به صورتی که پس از تعریف تربیت و پرداختن به نظریه های گوناگون در این امر به ضرورت واهداف تربیت از نظر اسلام اشاره شده است، و بعد به عوامل موثر در تربیت کودک پرداخته شده که از عوامل موثر به وراثت ،محیط، اراده، کارو….اشاره شده و به تفضیل در مورد هرکدام توضیحاتی بیان گردیده، بعد مراحل تربیت انسان مطرح گردیده که با توجه به حدیثی از پیامبر اکرم(ص )این مراحل به سه قسمت تقسیم شده :سیادت، اطاعت، وزارت، سپس به اهمیت مرحله ی اول که مرحله ی کودکی است پرداخته می شود. . مبانی تربیت ، متربی ، مربی ، واژگان
مباني شهادت زنان در اسلام(سميه راهزاني)
شهادت در آیین اسلام از اهمیت فوق العاده ای برخوردار می باشد به گونه ای که درروایات معصومین به این امر اهتمام و توجه بسیار شده و درباره فضیلت شهادت و شاهدشدن و حتی کتمان آن روایات زیادی موجود است به گونه ای که شهادت به عنوانیک امر دینی تلقی شده که حتی در برخی موارد با توجه به شرایط موجود این امرواجب کفایی دانسته شده است و می توان به حکم قانون افراد را به تحمل و اداء شهادتموظف نمود. البته افرادی که به عنوان شاهد گرفته می شوند باید دارای شرایط خاصیباشند که بتوان شهادت آنها را قبول و در دادگاه ها نیز استفاده کرد و طبق آن شهادت
بتوان حکمی را صادر نمود که در کتب مختلف فقهی و حقوقی از جمله تحریرالوسیلهامام و شرح لمعه شهید و حقوق مدنی امامی به صورت مفصل به تحلیل و توصیف اینشرایط پرداخته شده است و در قرآن کریم نیز آیات فراوان در مورد شهادت وموضوعات پیرامون آن آمده که اصلی ترین آیه در سوره بقره و آیه 181 می باشد کهمفسران پیرامون این آیه نظرات و عقاید متفاوتی را در بحث شهادت زنان آورده اند. اماشاید بحث تساوی زن و مرد در خلقت سبب شبه افکنی در رابطه با ضایع شدن حقوقزنان در اسلام باشد ولی باید گفت که در اسلام تشابه حقوق معنی ندارد ولی تساویحقوق وجود دارد و این با توجه به سرشت و هدف آفرینش زن و مرد است و اینتفاوت شهادت زن و مرد با توجه به دلایل متعدد سبب لطمه زدن به حیثیت و شأن زننمی گردد و اگر هم از دیدگاه روانشناسی به این مسئله نگاه شود باز تأکید بر این استکه چون زن از نظر شخصیتی و جسمی با مرد متفاوت است باید جهت حفظ حقوق وحرمت خود از قوانین واحکام اسلام از جمله در رابطه با شهادت دادن پیروی نماید.
واژگان كليدي: شهادت، شاهد، فقه، حقوق.
مشتركات قرآن و صحيفه سجاديه در باب توبه(سارا پويا منش)
یکی از موضوعات مشترک بین قرآن و صحیفه سجادیه توبه می باشد، که به معنایرجوع و برگشتن است و حقیقت توبه رجوع از گناه و پشیمانی از آنچه از او صادر شدهو عزم به ترک آن گناه می باشد از نظر امام سجاد علیه السلام هم توبه عبارت از پشیمانیقلبی و درونی از گناه و پوزش خواهی از خداوند است. معنای استغفار طلب مغفرت وآمرزش است و درقرآن علاوه برتوبه، سفارش به استغفار نیز شده است و در روایاتاهل بیت هم برای استغفار اهمیت و آثار فراوانی ذکر شده است. در صحیفه سجادیه همدر فرازهایی به استغفار اشاره می کند و راه مغفرت الهی را استغفار یعنی طلب مغفرتمعرفی می کند، با مطالعه قرآن و صحیفه سجادیه به دست می آید که توبه همراه با یکسلسله شرایط معنوی و عملی قابل تحقق است؛ حال ندامت، تصمیم بر آینده ای ملکوتیو پاک، تبدیل سیئات اخلاقی به حسنات اخلاقی، اصلاح عمل، جبران گذشته و تکیهکردن بر ایمان به خدا و قیامت عناصری است که ساختمان توبه از آنها ساخته می شود.شرایط توبه حقیقی از منظر امام سجاد علیه السلام این است که توبه خالصانه و بیبازگشت به گناه و دارای شرایط مقبولیت باشد یعنی به گونه ای باشد که تمام آلودگیهای گناه را پاک کند. گنهکار زمانی که به شرایط توبه عمل کند بدون تردید خداوندمتعال توبه اش را می پذیرد چرا که در قرآن کریم و صحیفه سجادیه به توبه پذیریخداوند اشاره شده است. در واقع توبه انسان محفوف به دو توبه از خداست، یعنی ابتداخداوند انسان را موفق به توبهمی گرداند و سپس توبه اش را می پذیرد. در مسیر توب موانعی نیز وجود دارد از جمله هواهای نفسانی و آرزوهای طولانی.
واژگان كليدي: توبه، استغفار، توبه نصوح، صحیفه سجادیه
مسيحيت صهيونيسم ( زينب مهدي)
مسیحیت صهیونیستی ، نه مسیحیت است و نه صهیونیست کامل و از زاویه ای دیگر هممسیحیت است و هم صهیونیست و در واقع معجونی از مسیحیت و صهیونیست است . بهبیان عمیق تر مسیحیان ، یهودیان و هر آنچه را که به ایجاد دولت یهودی منجر شود ،طرد می کنند و حامیان تأسیس دولت یهودی ) صهیونیست ها ( با این مسیحیان که باتأسیس دولت یهودی مخالفند ، دشمنند . در حالی که مهمترین مشخصه مسیحیتو تأسیس یک » فلسطین « صهیونیستی حمایت از بازگشت یهودیان به ارض موعوددولت یهودی در آن است و ساخت هیکل سوم و تخریب بیت المقدس است . مسیحیان« صهیونیست ، چنین اندیشه ای را با اعتقادات مسیحی و یهودی و با متون عهد عتیقگره زده اند. یعنی مسیحیت صهیونیست از یک سو با » انجیل « و عهد جدید » توراتالهایات مسیحی درگیر است و از طرف دیگر، چشم به لاهوت توراتی دارد و با مراجعهبه منابع توراتی ، خواسته تأسیس دولت یهود صهیونیست را تایید میکند. بنابراین بر پایهشالوده فکری مسیحیت صهیونیستی تأسیس دولت یهودی خواست مسیح است و از اینرو خواست دولت اسرائیل در حقیقت خواست مسیح خواهد بود و هر عملی که از سویدولت اسرائیل انجام پذیرد از سوی مسیح طراحی شده است . تأکید بر تأسیس دولتیهودی اسرائیل به آن جهت است که تا اسرائیل نباشد مسیح ظهور نمی کند .
واژگان كليدي: مسیحیت، صهیونیسم.
مباني قرآني ويژگي هاي اخلاقي زمامدار در نامه امام علي(عليه السلام)به مالک اشتر(اكرم رباط ميلي)
مبانی قرآنی نامه امام علی علیه السلام به مالک اشتر در مورد ویژگی های اخلاقی که زمامداران باید دارای آن باشند مورد بررسی قرار گرفته است، یکی از سخنان امام علی علیه السلام نامه 51 می باشد که امام علی علیه السلام در این نامه مسائل اخلاقی بسیار مهمی را به مالک اشتر توصیه می کنند که نقشه راه برای همه زمامداران می باشد،از قبیل اخلاق فردی و اجتماعی زمامدار، نحوه برخورد اوبا دشمنان و نزدیکان فرصت طلب که در امنیت جامعه بسیار تأثیرگذار است وچون وجود رهبر در جامعه با رسیدن به کمال و مسیر هدایت ضروری می باشد ،بنابراین امام علی علیه السلام توصیه به اخلاق فردی و اجتماعی زمامدار را مد نظر قرار داده اند و ارزش و ضرورت خودسازی در زمامدار را بیان می دارند.قرآن در سوره های مختلف بر ضرورت خودسازی تاکید می فرماید از جمله ؛ تقوا ،عدالت،نرمی در رفتار و اینکه یک مسلمان باید زیرک باشد به خصوص در ارتباط با دشمنان تمام جوانب را بسنجد وهوشیارانه اقدام کند ،یکی از عواملی که می تواند به اهداف حضرت در تحقق جامعه مطلوب کمک نماید،انتخاب کارگزاران شایسته وصالح است.در روش زمامداری امام که بر مدار عدل می چرخد،همانگونه که قرآن می فرماید معیار شایستگی، افراد است نه خویشاوندی. پایبندی شدید حاکم مسلمانان امام علی علیه السلام به این معیارها دگرگونی ژرفی در همه زوایای جامعه آفرید وباعث شد جامعه به سوی اصلاح وترمیم آسیب هایی که بر پیکره جامعه وارد شده بود؛حرکت شکوهمند خود را آغاز کند.
واژگان كليدي: مبانی قرآن، زمامدار، اخلاق، مبانی قرآن، اخلاق زمامدار
مشتركات قرآن و صحيفه سجاديه در باب توبه(سارا پويا منش)
یکی از موضوعات مشترک بین قرآن و صحیفه سجادیه توبه می باشد، که به معنایرجوع و برگشتن است و حقیقت توبه رجوع از گناه و پشیمانی از آنچه از او صادر شدهو عزم به ترک آن گناه می باشد از نظر امام سجاد علیه السلام هم توبه عبارت از پشیمانیقلبی و درونی از گناه و پوزش خواهی از خداوند است. معنای استغفار طلب مغفرت وآمرزش است و در قرآن علاوه برتوبه، سفارش به استغفار نیز شده است و در روایاتاهل بیت هم برای استغفار اهمیت و آثار فراوانی ذکر شده است. در صحیفه سجادیه همدر فرازهایی به استغفار اشاره می کند و راه مغفرت الهی را استغفار یعنی طلب مغفرتمعرفی می کند، با مطالعه قرآن و صحیفه سجادیه به دست می آید که توبه همراه با یکسلسله شرایط معنوی و عملی قابل تحقق است؛ حال ندامت، تصمیم بر آینده ای ملکوتیو پاک، تبدیل سیئات اخلاقی به حسنات اخلاقی، اصلاح عمل، جبران گذشته و تکیهکردن بر ایمان به خدا و قیامت عناصری است که ساختمان توبه از آنها ساخته می شود.شرایط توبه حقیقی از منظر امام سجاد علیه السلام این است که توبه خالصانه و بیبازگشت به گناه و دارای شرایط مقبولیت باشد یعنی به گونه ای باشد که تمام آلودگیهای گناه را پاک کند. گنهکار زمانی که به شرایط توبه عمل کند بدون تردید خداوندمتعال توبه اش را می پذیرد چرا که در قرآن کریم و صحیفه سجادیه به توبه پذیری خداوند اشاره شده است. در واقع توبه انسان محفوف به دو توبه از خداست، یعنی ابتداخداوند انسان را موفق به توبه می گرداند و سپس توبه اش را می پذیرد. در مسیر توبه موانعی نیز وجود دارد از جمله هواهای نفسانی و آرزوهای طولانی.
واژگان كليدي: توبه، استغفار، توبه نصوح، صحیفه سجادیه.
مراتب و درجات بهشتيان(زينب طيبي)
مراتب و درجات بهشتیان جایگاهی است که انسان های لایق ورود به بهشت به علل متعدد از جمله تفاوت در ایمان، علم، عقل واعمالشان کسب می کنند. چنانچه در قرآن کریم و روایات از این مراتب و درجات به نام های جنت فردوس، عدن، نعیم، مأوی، عالیه، دارالسلام سخن به میان آمده است به طوری که هر یک هم دارای خصوصیات جداگانه وهم خصوصیاتی مشترک همچون جاودانگی هستند. و اکثر دانشمندان اسلامی حرکت و تکامل در این درجات را نفی کرده اند با این وجود کسانی که در درجات پایین قرار دارند به درجات بالاتر غبطه نمی خورند که این مراتب و درجات جدای از درها و طبقات بهشت هستند. همچنین شرایط مختلفی برای ورود به هر یک از این مراتب و درجات از جمله ایمان، عمل صالح، تقوا، اطاعت ازخدا وپیامبر، مقام خوف و خشیت و …لازم است و برخی عوامل مانند شرک ، کفر، استکبار ورزیدن در برابر آیات الهی و …سبب محروم شدن ازبهشت موعود و درجات بالای آن دانسته شده است. بنابراین قرآن کریم و بالتبع کتب تفسیری منبع غنی ای هستند برای مطالعه و تحقیق پیرامون موضوع مراتب و درجات بهشتیان، از این رو نویسنده در خلال این پژوهش از منابع روایی و تفسیری از جمله اصول کافی، بحار الانوار، تفسیر المیزان، مجمع البیان، نمونه و … درجهت ارتقای سطح علمی مطالب بهره برده و سعی در تحلیل و استدلال آنها نموده و با الگوگیری ازآیات و روایات چگونگی مراتب و درجات بهشتیان را توصیف نموده است .
واژگان كليدي: مراتب، درجات، بهشت، بهشتیان.
محاسبه نفس از ديدگاه آيات و روايات( نرجس غفاري)
محاسبه نفس یکی از مهمترین آموزه های اخلاقی دین مبین اسلام و از جمله اصولاخلاقی و عرفانی در جهت تربیت نفس است. محاسبه ضد فراموشی و غفلت است وانسان در شروع آن با خود شرط می کند گرد معاصی نگردد ؛ سپس در طول روز مراقب حالات و رفتار خود می باشد تا از عهد و پیمان تخطّی نکند و در پایان روز به محاسبهمی پردازد و عملکرد خود را در مورد انجام فرائض ، اجتناب از گناهان ، ادای حق الناس نیت ها و انگیزه های انجام عمل و به طور کلی در همه زمینه ها مورد محاسبه قرار می دهد. در صورتی که مرتکب معصیتی شده باشد نوبت به معاتبه و معاقبه می رسد ؛ یعنی نفس را مورد ملامت قرار می دهد و در صدد جبران مافات بر می آید. انسان در موقع محاسبه نفس باید اصول آن را در نظر گرفته و بداند هر چیزی دارای قدر و اندازه است ، انسان مسئول اعمال خود بوده و اعمال او هیچگاه از بین نمی روند ، همه آنها نزد پروردگار ثبت و ضبط شده است و در روز قیامت مورد بررسی قرار خواهد گرفت. اصل توبه نیز از اصول انسان سازی است که اصولاً محاسبه بدون امکان آن بیهوده خواهد بود. غفلت از محاسبه نفس موجب فراموشی خدا ، از خود بیگانگی و غرور در انسان شده ، موجب می گردد انسان تابع هوا و هوس گشته و سرمایه گرانبهای عمر را هدر دهد. در نتیجه در عرصات قیامت توقف طولانی داشته باشد و نهایتاً این غفلت از محاسبه موجب هلاکت انسان خواهد شد. اما مهمترین ثمرات توجه به محاسبه نفس خود شناسی ، وقوف بر کاستی ها ، ایمنی از مکر نفس و زمینه سازی برای توبه می باشد. توجه به عاقبت کار ، عدم رسوایی در آخرت ، آمادگی جهت حضور در قیامت و بهره مندی از حسابی آسان در آن روز و در نهایت رسیدن به سعادت دنیا و آخرت از دیگر آثار و فواید محاسبه نفس به شمار می روند.
واژگان كليدي: محاسبه ، نفس ، محاسبه نفس ، آیات ، روایات.
مبغوضين از ديدگاه قرآن( فاطمه آقاگلي)
مبغوضین از ماده بغض به معنای دشمنی و تنفر از چیزی است که مورد پسند انسان نباشد و در اصطلاح نفرت از چیزی آزار دهنده و مخالف باطبع است که اگر فزونی یا بدبغضاء )کینه، دشمنی( خوانده میشود، خداوند عزوجل از هرچیزی کامل ترد دوستداشتنی تر است و هستی و کمال خویش را به بهترین وجه می شناسد و نسبت به خویشکامل ترین محبت را دارد و موجوداتی هم که به لحاظ انتساب و ارتباط با خداوند متعالواجد درجاتی از کمال هستند، درحد کمالشان محبوب خدا خواهند بود. ممکن استگفته شود اگر هر موجودی چنانکه گفتیم به تناسب وجودش دارای حسن باشد ، پس هرموجودی محبوب خداست، لازمه ی این سخن آن است که حتی اشخاص شدید وشقینیز محبوب خدا باشند، در صورتی که میدانیم اشرار و اشقیاء مورد غضب خداوند هستندو این اشخاص شقی اسباب شقاوت را به سوء اختیار خودشان کسب کرده اند و در واقعاین افراد، از جهت نقائص شان که اکتسابی و اختیاری و ساخته خودشان بوده است،مبغوض خداوند هستند که خداوند این بغض را در 01 آیه ذکر کرده است که شاملمفسدین، متکبرین، خائنین، معتدین، فرحین، کافرین و مسرفین میشود و ویژگی مشترکتمام این افراد کبر، غرور، سرکشی، نافرمانی و کفر است که خداوند متعال با مهربانی ولطفی که دارد با فرستادن انبیاء و آیات قرآن سعی در راهنمایی و هدایت این افراد داشته است.
واژگان كليدي: مبغوضین، قرآن ، مفسدین، متکبرین، معتدین، مسرفین.
لباس و پوشش در آيات و روايات (فاطمه غلام)
بر اساس آنچه در آیات و روایات آمده، پوشش از ضروریات دین مبین اسلام است.لباس علاوه بر این که انسان را از سرما و گرما و مخاطرات طبیعی حفظ می کند، به او زیبایی، وقار و ارزش می دهد و حیثیتش منوط به حجابش است؛ لذا بشر از ابتدایخلقت خویش، از روی حیا و عفت اصرار در پوشیدن قسمتی از بدن خویش داشته استو این امر ریشه در فطرت انسان داشته، به طوری که از همان زمان آدم و حوا که پا برزمین گذاشتند پوشش نیز به کار گرفته شده است. بنابراین در این اثر سعی شده به تبیین پوشش زن و مرد به طور جداگانه پرداخته شود و هم حجاب و هم لباس را منظور داشتهو سعی وافر بر آن نموده ام که در تحقیق خویش نکاتی را که از نظر محققین پیشین کمرنگ تر جلوه کرده است و چندان هم مهم نبوده را مد نظر قرار دهم و بیشتر بر آن توجه کنم از جمله اینکه به مسائل از دید و زاویه دیگر نگاه کنم. از آراء و عقاید افراد مختلف و صاحب نظران استفاده نمایم. از بیان مطالب تکراری و خسته کننده پرهیز کنم و با توجه به مقتضیات زمان و نیازهای فعلی جامعه و نسل جوان موشکافی کرده و حتی الامکان در پایان هر بخش، نظرات مراجع تقلید در خصوص موضوع مورد بحث را آورده و از بیان مسائل بسیار تخصصی و فقهی خودداری کرده چرا که این بحث به طور جامعه و کامل با ارائه تمام آراء و نظرات در کتاب حجاب استاد مطهری و کتب دیگرآمده و این موضوع تابع رأی و نظر مرجع تقلید می باشد و در پاسخ به این که حجابواقعی چیست؟ پوشش مردان و زنان باید چگونه باشد؟ کیفیت می باشد. کیفیت حجابچگونه است و علل و عوامل بدحجابی چیست؟ به روش کتابخانه ای به موضوع میپردازد و از کتب فقهی، تفسیری، روایی، تاریخی و اخلاقی در این زمینه بهره برده است به امید آن که این مطالب روزنه ای در جهت ترویج پوشش و حجاب باشد.
واژگان كليدي: پوشش، لباس، حجاب.
لذتهاي حلال و حرام از منظر قرآن و روايات(طيبه رضايي)
در چند دهه ی اخیر بحث در خصوص نقد اخلاق لذت گرایانه مورد توجه اندیشمندانبوده است. و از آن جایی که انسان طالب لذت و زیبایی است و از هرچیزی که مانعلذت او شود متنفر است. در مهمترین متون دینی ما ازجمله قرآن و سخنان پیامبر صلی اللهعلیه و آله و سلم وامامان معصوم علیهم السلام و کتب تفسیری درمورداساسی ترین وجزئی ترین مسائل زندگی انسان سفارش شده است؛ مقاله حاضربه لذت های حلال وحرام از منظر آیات و روایات پرداخته است وسخن اصلی مقاله این است که اسلام درراستای ارضای لذایذ دیدگاهی همه جانبه ، هماهنگ و متعادل در رشد ابعاد گوناگونشخصیت انسان دارد؛ در این تحقیق به اقسام لذت، لذت های حلال و حرام ، شرایطبهره برداری از لذت ها ، غریزه به عنوان ابزار لذت در زندگی بشرو مصادیق لذت هایحلال و حرام پرداخته شده است و با توجه به این که لذت از اساسی ترین انگیزه هایرفتار در آدمی است و سابقه ای دیرینه در تمدن بشری به ویژه تمدن اسلامی دارد وانسانها از دیر باز برای دستیابی به حداکثر رضایت و آرامش ، به لذت گرایی، آن هم ازنوع مادی آن روآورده اند بدین جهت، ضرورت شناخت لذت واقعی ،جهت دستیابیبه سعادت و کمال بشری ، هدفی است که پژوهشگر را به تحقیق در این موضوع ترغیبکرده است. تحقیق پیش رو رویکردی توصیفی داردودرگرد آوری مطالب از روشکتابخانه ای استفاده شده و از منابع اخلاقی،دینی وروایی بهره جسته است .
واژگان كليدي: لذت ، حلال، حرام.
آخرین نظرات