روشهاي نهادينه سازي ارزشهاي اسلامي در جوانان از منظر قرآن و روايات(معصومه قادري)
قرآن کریم و روایات وارده از ائمّه اهل بیت علیهم السّلام دو منبع مهمّ و جدا ناپذیر ازیکدیگرند که مسلمانان باید زندگی خود را با بهرهگیری از آنها بسازند خصوصاً آنان کهبخش اعظم از جامعه مسلمانی را قشر جوان تشکیل میدهند ، و با توجّه به آنکهمسیرهای انحرافی متعددی در کنار صراط مستقیم جلوهگری کرده و این امر جوانان رادر مسیر حرکت به انحراف میکشاند. در قرآن کریم خداوند متعال به بیان برنامهایخاصّ برای تربیت این سنّ پرداخته است که در روایات متعددی نیز اهمّیت این دورانبیان شده است. به عنوان مثال ، پذیرش حقیقت و گرایش به خوبیها و ارزشهایاسلامی در این سنّ سریعتر و بهتر از پذیرش این ارزشها در سنّ پیری است و آن هم بهدلیل لطافت و رقّت این دوران از زندگی است. برای رسیدن به ارزشها ، به روشهاییدر میان احادیث و آیات اشاره شده که در این مهمّ ، انگیزه و خواست جوان شرط اصلیدر درونی سازی ارزشها محسوب میشود و البته مدد الهی نیز در تحقّق آن امریضروری است. ناگفته نماند که عواملی نیز در جهت نهادینه سازی ارزشهای اسلامی درجوانان تأثیرگذارند که با فراهم آوردن شرایط مناسبی میتوان کمک شایانی به جواناندر این حیطه نمود. همچنین موانعی نیز از جمله حیلهی دشمن وجود دارد که بستر رابرای گمراهی جوان آماده میکند که در این تحقیق ، مهمّ شمرده میشود . شناختدوران جوانی و ویژگیهای آن ، ذکر روشهای مستقیم و غیر مستقیم در مسیر نهادینهسازی ارزشها و فرائض اسلامی و بالأخره توجّه به عواملی که جوان عزیز را در مسیرسعادت یاری میرساند و یا موانعی که در سُست شدن جوان ، در مسیر تکامل تأثیر می-گذارد .
واژگان كليدي: روش ، نهادینه سازی ، ارزش ، جوان.
راههاي ايجاد محبت پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم و اهل بيت عليهم السلام در فرزندان(طيبه جودكي)
ایجاد محبت اهل بیت (ع)یکی از آموزه های اصیل اسلامی در تربیت فرزندان است. عواطف پاک و مقدس نسبت به معصومین )ع( و خاندان پیامبر )ص( عامل ثبات قدم بیشتر در راه دینداری است و عشق و محبت به اهل بیت )ع( تا حد زیادی بیمه کنندة افراد در برابر گناه و فساد است. اهمیت این موضوع در فرزندان عامل مهم در هدایت آنها به سمت و سوی الهی است و همچون میانبری است که هر فرد را سریعتر به هدف والای اسلام که رسیدن به حق و حقیقت است می رساند. از آنجا که طبق احادیث سن فرزندان به هفت سال اول ، هفت سال دوم و هفت سال سوم تقسیم شده است در هر دوره فرزندان، روحیات خاص خویش را دارند که باید روش هایی متناسب با آن دوره اتخاذ نمود البته قبل از تولد فرزندان و هنگام تولد آنان نیز می توان در این زمینه اقداماتی را انجام داد. این مساله به یکی از جنبه های تربیت دینی اشاره د ارد که به همین منظور اغلب از منابع تربیت دینی بهره جسته است و همچنین در کتب روانشناسی، روایی و اخلاقی نیز قابل بررسی می باشد. در گردآوری مطالب از روش کتابخانه ای استفاده شده است که این مطالب به طور دسته بندی شده در دوره های مختلف رشد و قبل از آن راهکارهایی آسان و ساده را ارائه داده که از این منظر نوع و بدیع می باشد.
واژگان كليدي: محبت، فرزند، اهل بیت.
راهكارهاي قرآني در حل اختلافات همسران(اعظم قاسمي)
استحکام خانواده از مسائل مهم اجتماعی است که نیازمند سبب شناسی و ارائهراهکاراست. از آنجا که خانواده یکی ازکهن ترین نهادهای انسانی است که عمری بهدرازای تاریخ بشر دارد و در استحکام روابط اجتماعی و رشد تک تک افراد جامعهنقش مهمی ایفا می کند، و به دلیل اینکه مناسب ترین جایگاه برای تأمین نیاز های انسانو بهترین بستربرای تأمین امنیت وآرامش روانی است. در مهمترین متون دینی ما از جملهقرآن و سخنان معصومین علیهم السلام و کتب تفسیری در مورد اساسی ترین و جزئیترین مسائل خانواده سفارش شده است. ولی با این حال شاهدی که در عصرکنونی، نظامخانواده دچار مشکلات و چالش هایی شده است که کم کم این نهاد مقدس را به سستیو تزلزل می کشاند. سنت ها، اخلاقیات و روشهایی که به تقویت خانواده منجر می شودبعضاً متزلزل شده است. دوری از هویت ملی و دینی و گاهی هویت انسانی و پذیرشهویت های دنیا گرایانه و دوری از اخلاقیات انسانی بسیاری از خانواده ها را تهدید میکند . ناآشنایی نسبت به تفاوت های تکوینی زن و مرد که خداوند به انگیزه تحکیمخانواده در نهاد این دو تعبیه نموده و عدم رعایت حقوق و عدم توجه به تعهدات، میتواند موجب تیرگی روابط را فراهم آورد. بنابراین در این عرصه باید از سویی عللاختلافات و موجبات تیرگی روابط افراد را روانشناسایی کرد و از سوی دیگر راهکارهای موجود در دین و مطرح شده در قرآن شریف را در دسترس قرار داد. زیراآسیب شناسی خانواده از موضوعاتی است که نمی توان نسبت به آن بی تفاوت بود.تحولات اجتماعی مثل: وجود ماهواره، زیاد شدن روز به روز مهریه و علل خردی وخانوادگی و اخلاقی مثل: خشم و دروغ، خیانت و بی عفتی و …. نیز از عواملی هستندکه سبب سست شدن بنیان خانواده می شوند.
واژگان كليدي: خانواده، محبت، آرامش، راهکار، اختلاف.
روش شيطان در گمراهي انسان( سميه عسگري مهرآبادي)
شیطان در لغت به معنای موجود متمرد ، یاغی و سرکش است که از درگاه رحمت الهی رانده شده است . اگر ریشه واژه شیطان دشمن درنظر گرفته شود به معنای بَعُدَ یعنی دور شده از رحمت الهی است و اگر شیط باشد مقصود کسی است که از خشم و حسادت سوخته است. وقتی کلمه شیطان گفته میشود ، ذهن متوجه به آن ملعونی است که به خاطر تکبر رو در روی خداوند متعال ایستاد. شیطان به پاس سالها عبادت ، از خداوند متعال مهلت زندگی خواست تا دام های خود را بگستراند و عده ای را همراه خود کند و به گمراهی کشاند . امام علی علیه السلام انسان کامل و هدایت یافته ای است که شیطان و شگردهایش را در گمراه کردن بخوبی شناخت و در برابر آن با تمام توان ایستاد و به دیگران نیز آنها را معرفی کرد . امام علی علیه السلام در این معرفی می فرماید : سیر نفوذ شیطان در انسان گام به گام و تدریجی است . شیطان در این نفوذ به اختیار انسان وارد نفسش میشود . او را سرگرم آرزوهای دور و دراز سراب گونه ، هوای نفس و حب دنیا می کند . و با این روش فرصتها را گرفته و انسان را در عمق فراموشی و غفلت می برد . از دیگر روشهای شیطان در گمراهی انسان ، صحنه پردازی و زیباسازی کارهای زشت است .به این طریق که شیطان معاصی را رنگ و لعاب زیبا می زند تا انسان شیفته آن شود و تمایل به آن نشان دهد و به سویش اید . برای مبارزه با نفوذ شیطان در نفس حضرت علی علیه السلام معتقد است ؛ با تقوی و پرهیزگاری ، محاسبه و ارزیابی نفس ، استعاذه و استغفار به درگاه الهی و پایبندی به فرامین الهی هچون نماز و روزه می توان انسان را از این دشمن دیرینه رهایی داد و به کمال شایسته اش رساند . واژگان كليدي: شیطان،گمراهی، انسان، راهکار، مقابله.
رابطه علم و عمل در فرهنگ رضوي(فاطمه زينلي)
علم ودانش در اجرای عمل نقش عمده ای دارد ،به گونه ای که عمل آگاهانه وبا معرفتبسیار برترو بالاتر ازعملی است که با جهل انجام شود، علم ودانش زمانی برای جامعهسودمندومفید است که با عمل و اجرا همراه گردد یعنی عالم به علم و دانسته های خودعمل کرده و آن را با اشتیاق به دیگران نیز بیاموزد.یافته های این پژوهش نشان می دهدامام رضا علیه السلام در زندگی فردی و در عمل به آموزه های قرآن و مبانی اخلاقیوآداب ظاهری همچون لباس پوشیدن وغذا خوردن اهتمام داشته اند وهمچنین درزندگی اجتماعی در رابطه با خانواده در رفتار والدین وفرزندان ودر جامعه در ارتباط بامردم در مسائل اعتقادی نیز نسبت به عمل به علم خویش توجه داشته اند.پژوهشگر برایرسیدن به رابطه ی علم و عمل کوشیده است تا با الگو گیری از سبک زندگی امام رضاعلیه السلام به روش صحیحی ازعمل به علم دست پیدا کند .پژوهش حاضر با روش فیشبرداری و کتابخانه ای با اهداف بنیادین وبا محوریت زندگی علمی و عملی حضرترضا علیه السلام به انجام رسیده است.
واژگان كليدي: فرهنگ رضوی، علم، عمل.
دشمن شناسي در قرآن(مليحه مقدسي)
در این جهان هر موجود زنده ای دشمن دارد که به میزان گستردگی وجود خود با دشمن بیشتری روبه روست، از آنجا که انسان موجودی گسترده و پیچیده است در زندگی فردی و اجتماعی خود با دشمنان زیادی مواجه می شود، پس شناخت دشمن نقش مهم و اساسی در رویارویی انسان با دشمنان دارد چرا که اگر توان انسان در رویارویی بسیار باشد ولی اطلاعات کافی در دست نداشته باشد، شکست خواهد خورد. نظر به اینکه قران هم جامعیت دارد و هم جاودانگی؛ درمی یابیم که هیچ موضوع مهمی در راستای هدایت انسان نیست که در قران از آن صحبت نشده باشد به خصوص موضوع مهمی چون دشمن شناسی که با تأملی دقیق در آیات درخواهیم یافت که تا چه اندازه قران نسبت به این موضوع حساسیت نشان داده است. لذا آنچه مقصود محقق در این تحقیق است آگاهی و شناخت نسبت به دشمنان با توجه به آیات قران مجید می باشد که با استفاده از روش کتابخانه ای و استنباط مطالب و به کارگیری منابع معتبری چون کتابهای تفسیری درصدد برآمده تا تحقیق جامعی در رابطه با موضوع به انجام رساند. لذا این پژوهش جهت رسیدن به هدفی که در بالا ذکر شد در شش بخش تدوین یافته که مشتمل بر ضرورت دشمن شناسی و انواع دشمنان در قرآن و در بخش های دیگر به کافر و مشرک شناسی، شیطان شناسی و منافق شناسی و یهودشناسی پرداخته شده تا با شناخت هر یک از این دشمنان توان مقابله با توطئه آنها حاصل شود.
واژگان كليدي: دشمن، قرآن.
دشمن شناسي از ديدگاه امام خميني ره و مقام معظم رهبري( سميه سادات ميرناصري)
دشمن شناسی، به معنای شناخت هر کس یا چیزی که سدّ راه تعالی وتکامل انسان وجامعه می باشد، بر هر خردمندی لازم است. بدیهی است که بدون شناخت دشمن نمیتوانیم از اهداف، سیاست ها وابزارهای اوآگاه شویم و به مقابله و دفاع برخیزیم.ضرورت شناخت دشمن تاآنجاست که خالق انسان ها با ارسال انبیاء، به ویژه آخرینرسول، برآن تأکید نموده است؛ برهمین مبنا رسول خدا و ائمه ی اطهار)علیهم السلام(وعلمای صالح به ویژه امام خمینی)ره( و مقام معظم رهبری)مدظله العالی( در بیانات خودبر این حقیقت پای فشرده اند. چه بسا کسانی که در طول تاریخ بر اثرغفلت ازدشمنانوفقدان آگاهی وبصیرتِ لازمِ سیاسی اجتماعی، درشناخت توطئه ی بیگانگان واتخاذ -مواضع به موقع وصحیح، به ویژه توسط نخبگان وخواص آن جامعه به سرنوشتی هلاکتباردچارشده اند. لذا پرداختن به مقوله ی دشمن شناسی، توسط رهبرانِ بصیری چون امامخمینی)ره( و مقام معظم رهبری)مدظله العالی( ضرورتی انکارناپذیر است که عدم آن،یک نظام ارزشی را با چالش مواجه خواهد کرد؛ ولی تبعیت از ایشان، که فارغ از نگرشهای سطحی و محدود و رقابتی و برمبنای آموزه های دینی و آرمان های متعالی نظاماسلامی، به بررسی و تحلیل دشمنیِ دشمنان پرداخته اند؛ نه تنها می شود ترفندهایدشمنان را شناسایی کرد، بلکه جلوترازدشمن می توان قدم برداشت تا قبل از اینکهدشمن طرح خود را عملیاتی کند، آن را در نطفه یعنی در ذهن خنثی کرد. لذا این تحقیقبا جمع آوری دیدگاه و نظرات آن صاحبان بصیرتِ عمیق با روش کتابخانه ای، بهگردآوری مطالب به صورت تفصیلی پرداخته که از این منظرنو وبدیع می باشد.
واژگان كليدي: دشمن، دشمنی، امام خمینی، مقام معظم رهبری.
خسران در قرآن( زهرا سادات هاشمي)
از منظر قرآن عرصه حیات دنیوی انسان، میدان تجارت رابح با خدا یا تبادل بایر با شیطان است. خدای سبحان، انسان را با سرمایه های علمی و عملی چون هدایت فطری، قدرت فهم، نیروی کار و عمر آدمی آفریده است که اگر این سرمایه ها در راه تحصیل عقاید و معارف الهی و اعمال صالح صرف شود، تجارت بی خسارت و رابح است و اگر در غیر این راه صرف شود تجارتی بایر و زیانبار است.قرآن کریم تجارت سودآور انسانها با خدا و تجارت زیانبار و خسارت خیز انسان ها با شیطان را به خوبی ترسیم کرده، در تبیین آیا می خواهید شما را به تجارتی که مایه رهایی از کیفر « تجارت با خدا می فرماید دردناک الهی است هدایت کنم؟ آن تجارت این است که در قدم اول که مرحله » عمل « است، به خدای سبحان و رسولش ایمان آورید و در قدم بعدی که مرحله » اعتقاد « است، با مال و جان خود در راه خدا جهاد کنید و این تجارت برایتان بهتر است اگر سوره صف آیات 04 01 ( ره آورد این تجارت از یک سو مغفرت الهی و از - ( ». بدانید سوی دیگر رهایی از عذاب الهی و دستیابی به بهشت جاویدان است و در تبیین تجارت با غیر خدا )شیطان( خاسران و مصادیق آنان را به صراحت بیان فرموده است مانند، أبولهب، قابیل، اهل کتاب، مشرکان، مکذبان معاد و قوم نوح. قرآن کریم کفر، شرک، ترک دین اسلام، عصیان، پیروی از هوای نفس و نفاق را از جمله عوامل خسران و زیانکاری خاسران معرفی می کند، نیز در آیات 041 045 سورة کهف زیانکارترین - انسانها را کسانی معرفی می کند که کوشش هایشان در زندگی دنیا کم و نابود شده با این حال گمان می کنند کار نیکی انجام می دهند.
واژگان كليدي: خسران، قرآن.
حقانيت ولايت فقيه از منظر اسلام( عادله ميرزابابايي)
نوشتار حاضر جهت بیان حقانیت ولایت فقیه از نظر اسلام سعی کرده مسائل مرتبط راچه از حیث واژگان وچه از حیث محتوا استقرا کرده و آنها را تحت رئوس بحث ولایتفقیه فهرست بندی نماید در این نوشتار مشخص می شود که اعتقاد به ولایت فقیه نه تنهایک مسئله مستحدث نیست بلکه از شروع غیبت کبری البته اگر نگوییم از زمان پیامبرصلی الله علیه و آله و سلم تا به امروز مورد بررسی قرار گرفته شده و تقریبا همه فقها دراین مسئله مباحثی را مطرح کرده و حتی به اجرا در آورده اند . بحث از ولایت فقیه ازجمله مباحثی است که از اولیات دین محسوب می شود و هر فردی در جامعه مسلمانباید با آن آشنایی کامل داشته باشد چرا که ولایت فقیه یک مقام یا منصب نیست که باآن موافق یا مخالف بود بلکه یک تکلیف شرعی و البته واجب کفایی است که باپذیرش یک فرد شایسته از سایرین ساقط می شود. لذا باید به بیان حقانیت ولایت فقیهتوجه شود تا با دفاع از ولایت فقیه و آگاه ساختن نسل جوان و تنویر افکار عمومی کهآشنایی کمتری با این مسئله دارند به شناساندن دشمنان قسم خورده ایران که با ترفندهای فرهنگی سعی در تضعیف جوانان و ایجاد شک و شبهه در عقاید و باورهای آناندارند بپردازیم . بنابراین سعی شده تا حد امکان از منابع دست اول روایی و تاریخیاستفاده شود و محورهای اساسی در این پرداخت عبارتند از مفهوم شناسی واژه ولایت وفقیه، ولایت در آیات، روایات و قانون اساسی، مبانی و ملاک مشروعیت ولایت فقیه وبرخی نظرات و دیدگاه مفسران و بزرگان.
واژگان كليدي: ولایت، فقیه.
جوان و انس با قرآن( مهري قاري)
تحقیق حاضر با عنوان انس با قرآن کریم می باشد . جوانی بهار انس و آغاز فراز و نشیب های روحی ، جسمی است و قرآن این کتاب آسمانی آن قدر با عظمت است که به عنوان بهترین و مطمئن ترین راه انس با حق تعریف شده لذا اگر جوانان به آن متمسک و متوسل شوند و دستورات و فرامین آن را به کار ببرند به سعادت دنیا و صلاح جامعه دست یافته اندگرچه انس با قرآن کریم مراحل مختلفی دارد از جمله: نگاه کردن ، شنیدن، روخوانی و… ولی مرحله اصلی و نهایی انس با قرآن کریم ، عمل کردن به دستورات آن امانت مقدس الهی و پیاده نمودن در جامعه می باشد که در عین حال با مروری سریع به تاریخ گذشته در می یابیم که جوانان پرشور و با انگیزه ، با صداقت ذاتی خود مهمترین حامیان و صادق ترین رهروان مصلحان بزرگ و مربیان بوده اند و با تاکید امام خمینی رحمه الله علیه و مقام معظم رهبری بر ترویج فرهنگ قرآنی و توصیه به انس مردم خصوصا جوانان با قرآن است که رکن اساسی این تمدن و نظام الهی است بنابراین انس با قرآن دل را صفا می دهد ، زنگارهای دنیای مادی را دور می کند و در نظام دینی ما این بالاترین ارزش است که یک جوان متاثر از معنویات اسلامی و قرآن در برابر تهاجم دنیای مادی و فرهنگ مبتذل آن بایستد. تحقیق حاضر که از نوع تحقیقات توصیفی تبیینی است، در بخش گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده - گردیده است، لذا شایسته است تا مفاهیم والای این کتاب هدایت الهی ، هرچه بیشتر در متن زندگی روزمره وارد شود. و شوق جوانان به انس با قرآن دوچندان شود.
واژگان كليدي: جوان، انس، مراتب انس، قرآن کریم.
جايگاه تغذيه و معرفي خوراكيها در قرآن(مريم حبيبي كرهرودي)
مسأله تغذیه از نیازهای فطری بشری است که همه انسانها در همه زمانها به آن نیاز داشتهاند و توجه به رفع آن در سلامتی انسان نقش اساسی دارد. تحقیق پیش رو ، از انواعتحقیقات توصیفی کاربردی می باشد و روش آن اسنادی یا کتابخانه ای است و منابع –بسیار زیادی در زمینه این تحقیق وجود دارد از جمله منابع بسیار مهم آن قانون در طبابن سینا است و که شهرت جهانی دارد و به روش طب قدیم نگاشته شده است و در آنبه ارکان و امزجه توجه شده است و از خلاصه های این کتاب قانون کوچک است کهدر این تحقیق برای قوانین خوراکی استفاده شده است . خداوند انسان را آفرید و غذاخوردن را به صورت یک نیاز فطری در او قرار داد و آیاتی در قرآن برای آن ذکر نمودتا انسان به طعامش بنگرد تا هم حلال باشد و هم منعم را بشناسد وبه او دستور دادازغذاهای طیب بخورد و حلال خدا را حرام نشمرد ، از اسراف و زیاده روی در خوردنطعام بپرهیزد و به شکر خداوند برای نعمت هایش بپردازد تا به خاطر ناشکری به عقوبت
الهی گرفتار نشود ، بخورد و طغیان نکند و به فساد و تبهکاری در زمین نپردازد . تقوایالهی پیشه کند و خطاب به پیامبرانش فرمود بخورید و از ایشان خواست به خاطرشکرگزاری ، عمل صالح انجام دهند . خداوند نام طعامهایی را به صورت ویژه درآیاتشذکر نموده است. عسل را بعنوان شفا برای مردم یاد کرده است و به صورت زیبایی جمعآوری عسل را توسط زنبور عسل توصیف کرده است و در روایات بر خوردن آن تأکیدکرده است . سپس میوه ها را به صورت عام در قرآن نام برده و بعد از آن خرما را ذکرکرده است . انگور و باغهای آن بسیار در قرآن مورد توجه واقع شده است . زیتون که دانشمندان آن را اکسیر حیات می دانند در قرآن آمده است.
واژگان كليدي: تغذیه، قرآن.
جايگاه عقل از ديدگاه نهج البلاغه( زهرا سادات صادقي)
عقل یکی از قوای انسانی است که به واسطه آن خیر و شر وحق و باطل از یکدیگرتشخیص داده می شود، و نیروی فهم و درک انسانی که برترین مخلوق خداوند وموهبتی الهی است به انسان و اولین مخلوق خداست تاریخ عقل و تعقل همزاد تاریخبشری است که با پیدایش آدم آغاز می شود و تصور نبودن آن در هیچ برهه ای از زمانقابل بحث نیست، یکی از ابعاد اساسی و مهم وجود انسان که در برنامه ریزی های تربیتیاعم از تعیین اهداف و اصول وروش ها به نحوی مورد نظر قرار می گیرد بعد عقلانیاوست. از آنجا که با سلامت عقلانی، تربیت سایر ابعاد وجود آدمی را نیز در بر دارد، ودر نظام تربیتی اسلام نیز از اهمیت ویژه ای برخودار است وتکیه بر عقل و تائید جنبهعقلانی یکی از ویژگی های تربیت اسلامی است پس برای پی بردن به این موضوع بهتراست بعد از آیات قرآن که با تعابیر مختلفی از این بعد ارزشمند به انسان سخن گفته وروایات از منبع عظیم نهج البلاغه به بیان جایگاه والای امر بپردازیم.یک انسان عاقل بایدبه ثمرات عقل از جمله: عبرت گیری از تجارب، مشورت با دیگران، تکلم سنجیده وغلبه بر هوای نفسانی و عاقبت اندیشی و … توجه داشته باشد، نقطه مقابل آن، جاهل استکه به این موارد توجهی ندارد، مکتب ما تشیع تنها مکتبی است که عقل را به خوبیشناسانده و آفتهای آن مانند: عجب، هوا و هوس وطمع …را گوشزد نموده و هشدار میدهد، کتابهایی در این رابطه وجود دارند که می توانند برای محقق راهگشا باشند. اما بهصورت جامع وکامل ویژگی ها و آفات و ثمرات عقل درآنها دیده نمی شود. لذا اینتحقیق توصیفی که موضوع آب درون مایه دینی دارد و درگردآوری مطالب از روشکتابخانه ای استفاده شده و از منابع روایی، اخلاقی، تفسیری بهره جسته است.
واژگان كليدي: عقل، عاقل، نهج البلاغه، آفات، ثمرات.
توبه از ديدگاه آيات و روايات( مريم قاسمي)
توبه در واقع انقلابی درونی است، حرکتی در جان، تا آزاد گردد و به سوی حق سیر کندو توبه انسان مخوف به دو توبه خداست، نخست، این خداوند ایت که به انسان توفیقمیدهد تا بتواند از بند اسارت دنیا برهد و بعد از آنکه بنده توبه نمود، دوباره خداوند بهاو بر میگردد و غفران و بخشش را شامل او خواهد فرمود.بدون شک توبه کردن یکامر واجب است همانگونه که انسانها بر خود واجب میدانند که امراض و بلایا را از خوددور کنند و خود را در مقابل آن محفوظ بدارند، و گنهکار نمیتواند به اختیار خود، توبهرا به تأخیر اندازد، زیرا این تأخیر، نوعی بی اعتنایی به خدا و سبک شمردن گناه است واین خود گناهی است که نیاز به توبه دارد، و پذیرش توبه بر خداوند، یک حکم قطعیاست، زیرا از نظر دلایل نقلی توبه یکی از وعدههای قطعی خداوند به شمار میرود وچون خلف وعده بر خداوند حکیم، قبیح و نارواست بنابراین عقل بر لزوم پذیرش توبهحکم قطعی میکند و اوست خدایی که توبه بندگان خود را میپذیرد و گناهان آنان راعفو میکند و توبه و برگشتن به سوی خداوند باید در ظرف اختیار صورت گیرد فردمجبور به توبه کردن نشده باشد. مثلاً توبه در زمانی که مرگ بر انسان مستولی شده وانسان میداند که دیگر راهی ندارد توبه کند پذیرفته نیست و عبودیت تنها در ظرفاختیار صورت میگیرد که همان زندگی دنیاست که سطح اختیاری میباشد.
واژگان كليدي: توبه، آیات، روایات.
تفسير صراط مستقيم از ديدگاه اماميه(زهرا داودآبادي)
الی الله « همه موجودات در یک مسیر تکاملی که لازمه ذات هستی است در حرکتندو انسان نیز به عنوان یکی از موجودات هستی » ان الی ربک المنتهی « » تصیر الامورمحکوم به این حکم است. در بیان راه ها یک راه مستقیم و شاهراه وجود دارد که راهسعادت و اختیاری است یعنی راهی که انسان باید آن را برگزیند و در آن طی طریقکند. صراط مستقیم در حدود 04 آیه در قرآن بکار رفته و یکی از این آیه ها ، اهدناالصراط المستقیم است که مسلمانان روزی حداقل 04 بار در شبانه روز از خداوند میخواهند و همچنین برای صراط مستقیم مصدایقی ذکر شده که با بررسی آنها در قرآن وهمچنین در کلام معصومین میتوان به حقیقت صراط مستقیم رسید و از این مصادیق کهعبارتند از : ولایت ، قرآن ، دین حق ، وجود انبیا و پیامبر گرام اسلام و ائمه معصومینعلیهم السلام کمک گرفت و به آنها تمسک کرد تا نیل به مقصود حاصل شود .
واژگان كليدي: مستقیم، صراط مستقیم، مفسران امامیه.
تاثير عبوديت والدين بر فرزندان( سميه كمال آبادي فراهاني)
عبودیت حیاتی ترین مقوله انسانی است و حقیقت انسانیت را ظاهر می کند و رنگ فطرت را در آدمی جلوه گر می نماید زیرا افراد به سبب عبودیت مستعد همه کمالاتانسانی می گردند و اخلاق الهی و ربانی پیدا می کنند انسان بر اثرعدم عبودیت از سیر بهسوی حقیقت انسانی خود باز می ماند و اخلاق غیر الهی می کند در قرآن و روایاتاسلامی موضوع عبودیت از جایگاه رفیعی برخوردار است آنجا که خداوند متعال فرمودهجن وانس را نیافریدم جز برای عبودیت، » وما خلقت الجن والانس الا لیعبدون « : استبحث عبودیت آن چنان دارای اهمیت است که خداوند آن را هدف خلقت بیان کردهاست چنانچه بشر بدون آن به کمال واقعی خود نمی رسد و قله های سعادت را طینخواهد کرد والدین در مسیر عبودیت و عبادت حق تعالی وظیفه انذار و تبشیر فرزندانرا برای دست یابی به قرب الهی و عبودیت پروردگار عهده دار می باشند چرا که والدیننخستین مربیانی هستند که بذر ایمان و عبادت را در جان و روان فرزندان کاشته و آن راآبیاری می کنند رفتار وکردار والدین در سازندگی ورشد معنوی فرزندان بسیار تاثیرگذار خواهد بود به طوری که این وظیفه ی پرورش عبودیت والدین در تمامی ادوارزندگی فرزندان چه در زمان قبل از تولد و چه در زمان آغاز تولد و چه در زمان بعد ازتولد بر عهده آن ها می باشد عبودیت والدین تاثیر شگرفی بر روند صحیح بندگی فرزندان می گذارد زیرا به طور طبیعی و مطابق با نظام علت و معلول هر معلولی از علتخود تاثیر می پذیرد و پیروی می کند و اگر والدین به عبادت روی آورند فرزندان هم به سمت عبادت خالق خواهند رفت. پیشگامی والدین در انجام عبودیت حق تعالیبسزایی در فرزندان خواهد گذاشت و در این مسیر برای جذب آنان از شیوه ها والگوهایی بهره مند می شوند تا بتوانند مسیر رشد و تعالی فرزندان را فراهم نمایند.
واژگان كليدي: تاثیر، عبودیت، والدین، فرزندان.
تاثير زيارت در پرورش روح انسان(عفت جمشيدي باني)
تاثیر زیارت در پرورش روح انسان از اهمیت ویژه ای در اسلام برخوردار است و یکیاز سنت های اسلامی به شمار می رود و از عقاید مسلم شیعیان و هویت شیعه است و قبل از ظهور اسلام در میان امم پیشین و حتی در میان مشرکان هم وجود داشته ،زیارت ازجمله حقایق ارزشمند و حیاتی است و تشرف به اماکن مقدس به ویژه زیارت قبور ائمهاطهارعلیه السلام از اموری است که در منابع اسلامی بدان بسیار شفارش شده است و آن به خاطر اثرات عمیق و اساسی و معنوی خاصی است که در روح و روان انسان ایجادمی کند و حضور در نزد ائمه اطهار علیه السلام دارای آداب بی شماری است که آن را به آداب ظاهری و باطنی می توان تقسیم کرد و در بین آموزه های دینی ، دعا وزیارت و حضور در اماکن مقدس آثار بسیاری در حفظ بهداشت روانی و سلامت روحدارد حقیقت این است که کسانی به زیارت پیامبرصلی الله علیه و آله و سلم و ائمه اطهار علیه السلام می روند در اثر حضور در محیط معنوی که سبب آرامش روحی و نزدیکیدل به خداوند می شود و به گونه ای روحیه انسان را صیقل می دهد که انسان از گناهانگذشته خود روی گردان و به استغفار و توبه می پردازد و در پی جبران آن است تا بهصفای روح و جلای قلب، که در آخر رسیدن به سعادت کمال الهی است دست یابد ومحقق در این تحقیق به توصیف درون مایه اعتقادی، دینی موضوع پرداخته و در
گردآوری مطالب از روش کتابخانه ای استفاده نموده و از منابع روایی بهره برده است.
واژگان كليدي: زائر، زیارت، پرورش روح.
تاثير تغذيه بر معنويت در زندگي انسان(مريم راستين فر)
تغذیه از اعمال ارادی انسان برای حفظ حیات و توانایی انجام فعالیت های فردی واجتماعی بوده است. طبیعت و ساخته های انسانی این هدف را تأمین ساخته اند اما کیفیتو تأثیر مواد غذایی مورد استفاده انسان ها بنا به شواهد متعدد آیات و روایات نه تنها برجسم فرد بلکه بر روح و روان او نیز اثر مثبت و یا منفی می گذارد. لذا با توجه به نقشبسزایی که تغذیه در زندگی دنیوی و اخروی دارد در این تحقیق سعی بر این بوده استکه تأثیر تغذیه بر معنویت در زندگی انسان از دیدگاه آیات و روایات مورد بررسی قرارگیرد. برای این منظور مباحث انواع تغذیه و اهمیت آن از دیدگاه آیات و روایات، نقشآداب و شرایط غذا خوردن در معنویت وجود انسان، تأثیر تغذیه حلال و حرام برمعنویت در زندگی انسان به تفصیل در این پژوهش گنجانده شده اند. بررسی اینموضوعات مشخص ساخت، که خداوند متعال در قرآن کریم و انبیاء و اولیا الهی درروایات بارها از انسان خواسته که نظر عمیقی به انواع غذاهای خود بیفکند و عوامل واسبابی که در جریان است تا لقمه غذایی یا جرعه آبی در دسترس او قرار گیرد و عواملتأثیرگذار بر آن را به خاطر داشته باشند تا از این طریق مشمول تقرب به خدا، رستگاری،استغفار ملائک، عبور از صراط، دینداری، مشمول رحمت خداوند شدن، با پیامبرمحشور شدن، دوستی با اهل بیت )ع(، استجابت دعا، رقت و نورانیت قلب گردد.
واژگان كليدي: تغذیه، معنویت.
تاثير تربيتي عفو بر خانواده و اجتماع از منظر آيات و روايات (فاطمه داودآبادي)
عفو از جمله صفاتی اخلاقی است که خدای متعال و امامان معصوم علیهم السلام به آنسفارش مکرر کرده اند و تاثیر تربیتی برای آنان قائل هستند در عصر حاضر با توجه بهنحوه تعامل انسان با یکدیگر و درگیری ها و منازعاتی که در زندگی روزمره برای آن هارخ می دهد ، یکی از مباحث اخلاقی که با بررسی آن می توان از تنش های موجود درآن ها تا حد زیادی بکاهد ، همین عفو و بخشش و تاثیر تربیتی آن بر خانواده و اجتماعاست که پرداختن به آن می تواند از بسیاری کینه ورزی ها و قهر کردن ها و جدایی هاجلوگیری کند و با توجه به سفارشات مکرر خداوند و امامان معصوم درباره عفوضرورت بررسی کردن این موضوع کاملاً روشن است که عفو را وسیله ای برای حفظاستحکام بنیان خانواده و همبستگی و وحدت در اجتماع می دانند و در این پژوهش همسعی بر این است که تاثیر تربیتی عفو را از منظر آیات و روایات به خوبی بشناساند تاشاید قدمی در راستای همین اهداف بر دارد؛ این تحقیق ، موضوع عفو را از منابع تربیتیتفسیری بررسی کرده است .
واژگان كليدي: تربیت ، عفو ، خانواده ، اجتماع ، تأثیر تربیتی.
تاثير معاد در تحكيم باورهاي ديني( پريسا كزازي)
ایمان به روز جزا یکی از ارکان ضروری دین است که از جمله اصول قطعی اعتقادی بهشمار می رود که معاد به معنای بازگشتن و در اصطلاح زنده شدن انسان پس از مرگ؛برای رسیدگی اعمالش که در دنیا انجام داده به منظور رسیدن به بهشت جاوید یا خلوددر آتش است. آنچه در این تحقیق بدست آمد این است که در قرآن کریم حدود یکسوم از آیات قرآن و همچنین روایات فراوانی به مباحث مربوط به معاد و اهمیت آنپرداخته است. از آنجا که اعتقاد به فلسفه معاد در زندگی آثار فراوانی داشته به طوری که عدم اعتقاد به این بحث باعث به وجود آمدن رذایل اخلاقی و اعتقادی و حتی انسان را به پوچ گرایی می رساند. لذا آشنایی با آثار اعتقاد به معاد انسان را به هدف نهایی کهرسیدن به کمال است سوق می دهد. بنابراین اعتقاد به معاد هم در زندگی فردی خود را نمایان می کند که شامل تأثیر معاد در اخلاق فردی که میل به خوبی ها و کنترل رذایلاخلاقی و در نهایت آرامش و بهداشت روانی را در پی دارد و هم در زندگی اجتماعی بازخورد دارد که از جمله آنها عدالت اجتماعی، امنیت اقتصادی، سیاسی و اقتدار ملی وهم چنین مسائل نظامی را در خود جای می دهد. لذا این تحقیق توصیفی، تشریحی که موضوعی اعتقادی است و در گردآوری مطالب از روش کتابخانه ای استفاده شده و ازمنابع تفسیری و روایی و اخلاقی و اعتقادی بهره جسته است و به این مطالب اشارات تفصیلی داشته از همین منظر نو و بدیع می باشد.
واژگان كليدي: معاد، تحکیم، باورهای دینی، قیامت.
پلوراليسم ديني از منظر تفكر اسلامي(سودابه نعمتي)
پلورالیسم نسبت به دین طرحی است که برخی دانشمندان و متکلمان غربی با تأثیر پذیریاز دیدگاه خاصی در پاسخ به بعضی مسائل عقیدتی و همچنین برای حل بعضی ازمشکلات اجتماعی ارائه می دهند. پلورالیسم دینی در دهه های اخیر با کار جان هیک درجهان مسیحی بالا گرفت وی می دیدکه بسیاری از غیر مسیحی ها وجود دارند که تحتتاثیر ادیان دیگر انسانهایی پاک و بی آزار بار آمده اند. بنابراین اظهار داشت که نگوئیممسیح خداست و فقط به وسیله او می توان به بهشت رسید چرا که اگر قرار باشد تنهاگروه مسیحیان به بهشت بروند پس عمل خیر بقیه چه می شود؟ طرفداران کثرت گراییدینی آن را در زمینه های اجتماعی و فلسفی و معرفتی جاری می دانند و ادله مختلفی ازجمله آیات قرآن را برای اثبات آن ذکر می کنند. در این تحقیق که به روش کتابخانهای و فیش برداری از منابع مرتبط با موضوع جمع آوری شده و از جهت دادن اطلاعاتتوصیفی و از جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات تبینی می باشد به طور اجمالی به تعریفپلورالیسم دینی و ادله طرفداران این نظریه پرداخته و پس از آن نظرات اندیشمنداناسلامی و همچنین ادله قرآنی و روایی را در رد این نظریه مطرح نموده است و نیزتوضیح داده شده است که اولا پلورالیسم رفتاری و نجات ربطی به پلورالیسم در عرصهمعرفت شناسی ندارد ودین مبین اسلام هیچ گاه در رفتارهای اجتماعی انحصار گونهبرخورد نکرده است و همچنین بخشی از رستگاری و نجات از دوزخ را به مستضعفان وکسانی که احیانا راه حق و صراط مستقیم را پیدا نکرده اند اختصاص داده است. ثانیااستناد پلورالیسم معرفتی را به قرآن رد نموده و بعضی از آیات مورد تمسک را پاسخداده است و با این نظر که در قرآن همیشه دین آمده و نه ادیان حقانیت را منحصر دردین اسلام می داند.
واژگان كليدي: پلورالیسم، دین، تفکر اسلامی.
بيست و پنج سال سكوت امام علي عليه السلام(سارا ملكي)
آخرین روزهای زندگی پیامبر از فصول بسیار حساس و دقیق تاریخ اسلام است.پیامبر در روزهای آخر زندگی سعی کرد با اصرار فراوان عده ای از صحابه را ازجمله ابوبکر و عمر را از مدینه دور کند. بدین منظور آنان را مجبور ساخت که زیر پرچم فرماندهی اسامه باشند و در چنان موقعیت حساسی علی )ع( را بر بالین خود نگاه داشت. ولی ابوبکر وعمر و ابوعبیده از شرکت در سپاه اسامه سر باز زدند. پیامبر برای خنثی کردن نقشه های از پیش طراحی شده انان دستور به آماده نمودن قلم و دوات کرد که عمر با گفتن جمله ناروایی مانع از وصیت نمودن پیامبر شد و هم او بود که بعد از رحلت رسول الله، وفات پیامبر را انکار کرد تا ابوبکر که در آن زمان در مدینه نبود رسید و زمانی که سقیفه بنی ساعده بر پا شد به همراه دو یارش به ان مکان رفتند و درآنجا باز هم عمر به عنوان اهرمی قاطع و کارآمد برای هموار کردن مسیر خلافت ابوبکر وارد عمل شد و بسیار تلاش کرد. تلاش او محدود به سقیفه نشد، بلکه برای بیعت گرفتن از مخالفان ابوبکر به خانه حضرت زهرا )س( حمله نمود تا متحصنان در آنجا را وادار به بیعت کند. ولی حضرت علی )ع( تا زمانیکه حضرت زهرا)س( زنده بود با ابوبکر بیعت نکرد و در این مدت همه تلاش خود را برای بازگرداندن حق به جایگاه اصلی خود نمود ولی اثری نداشت. نهایتاً امام پس از تنویر افکار عمومی برای حفظ وحدت کلمه از در مخلفت وارد نشد و از طریق جمع آوری قرآنو تعلیم و تفسیر مفاهیم عالی آن و قضاوت صحیح و احتجاج و استدلال با دانشمندان اهل کتاب به خدمات فردی و اجتماعی خود ادامه داد.
واژگان كليدي: سکوت، امام علی علیه السلام.
بدعت گزاران در آيات و روايات(فاطمه اسماعيلي)
بدعتگزاران در « تحقیق حاضر پژوهشی است در مورد یکی از مسائل مهم دینی به نامکه بدعت علاوه بر معنای لغوی و اصطلاحی و مفهوم قرآنی و طبقه » آیات و روایاتبندی مفهومی از نظر هر فرقه ای دارای مصادیق متفاوت می باشد به گونه ای که هرگروهی گروه دیگر را متهم به بدعتگزاری در دین می کند و از سوی اولیای دین وعلمای شیعه نیز نظراتی در خصوص تعریف و معنای بدعت و تشخیص و محدوده آنوارد شده است و پیدایش و اشاعه بدعت نیز بدون علت نیست و در آیات و روایاتبسیاری نیز عمل ناپسند بدعتگزاران نکوهیده شده است و بدعتگزاری از عصر خلفا تاعصر حاضر موجب گمراهی افراد و فتنه و پراکندگی در اجتماعات بسیاری شده وپیامدها و آثار سوء فراوانی بر جای نهاده که از راه های مقابله با آن کسب علم و حقایقدین و بصیرت افزایی و انجام پژوهش در این زمینه است و مبارزه با بدعتگزاران و برحذرداشتن مردم از ایشان که از روش های برخورد ائمه نیز بوده ، نه تنها کاری دینی بلکهوظیفه عالمان دین است و کتاب های زیادی تا کنون در این باره به چاپ رسیده ولیهیچ کتابی به طور مستقل به بررسی این مسأله با عنوان بدعتگزاران در آیات و روایاتنپرداخته و مباحث در این مورد در کتاب هایی با عنوان بدعت به طور پراکنده آمده کهدر این تحقیق سعی شده با استفاده از منابع روایی و تفاسیر و کتبی در این زمینه بحثهای پراکنده به صورت منظم و منسجم به همراه مصداق ذکر شود .
واژگان كليدي: بدعت، بدعتگزاران، نوآوران، تحریف، سنت ، دین.
بابي گري و بهايي گري (زهرا شيرايي)
باب به معنای دعوت کننده دینی، داعی و بهائی منسوب به بهاء و به پیروان آیین بهاءاطلاق می شود. مکتب بابیت توسط محمد علی باب عنوان شد. او در ابتدا با مکاتبشیخیه و صوفیه آشنایی داشت، بعد از سفری که به بغداد داشت از شاگردان سیدکاظمرشتی شد و پس ازمرگ وی در حالی که پیروان او سردرگم رهبری برای خود بودندادعای بابیت امام زمان را کرد و بعد از مدتی خود را امام زمان خواند و در این بارهمطالب و کتب مختلفی نوشت که در برخی از آنها ادعای خدایی نیز کرده است. بعد ازمرگ وی نیز در حالی که مردم از ظلم و جورحکومت قاجار در سختی بودند و فقراقتصادی آنها را آزار می داد، حسینعلی بهاء ادعای جانشینی باب را کرده و مکتببهائیت را پایه ریزی کرد. این مکتب از لحاظ آیین و قوانین مانند فرقه بابیت است، فقطاندکی توسط رهبران بهائیت دست کاری شده و شکل فلسفی تری به خود گرفته است.این فرقه مورد حمایت استعمارگران قرار گرفت و توانست رشد و پیشرفت کند و درزمان پهلوی بسیاری از منصب هایحکومتی را به خود اختصاص دهد. اما بعد از پیروزیانقلاب مجبور به ترک ایران شدند. اکنون پایگاه اصلی آنها در اسرائیل است و آنها هنوزهم چشم طمع به ایران دارند و ایران را پایگاه اصلی خود می دانند که روزی باید به آنبرسند، لذا از هیچ کوششی برای رسیدن به آن فروگذاری ندارند. این مکتب دارایاحکام و عقایدی مخالف با اسلام هستند و با سفسطه گری و دلایل باطل ادعای آئین وشریعت جدیدی را کرده و اسلام را منسوخ می دانند.
واژگان كليدي: بابی گری، بهایی گری.
بصيرت و آگاهي در پرتو تقوا (مليحه قلعه اي)
« با عنایت به اینکه موضوع تحقیق حاضر را با مطالعه کتب تدوین شده با محوریت بصیرت، در 5 فصل تدوین نموده است. بصیرت به درک صحیح قلب گفته می شود وآن چنان عنصر مهمی است کهکسی که فاقد آن باشد نظرش نیز فاسدخواهد بود. واز نظر علما معیار انسانیت دانسته شده و بدون آن حرکت ممکن نخواهد بود و در فصل دوم مراتب واقسام بصرت بیانشده و از جمله نکات به دست آمده اینکه: مراتب بصیرت نسبت به افراد متفاوت است که مرتبه اول و درجه اعلای آن به پیامبر و ائمه اطهار علیهم السلام اختصاص یافته ومرتبه پایین تر آن به پیروان حقیقی آنها و مرتبه دیگرش به عامه مردم. واینکه بصیرت دارای اقسامی می باشدکه دراین تحقیق هفت قسم آن که خانوادگی، اخلاقی فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، و نظامی است مورد بررسی قرار گرفته است و در فصل سوم برخی آثاربصرت و عدم بصیرت که به آثار دنیوی و اخروی تقسیم شده ذکر شده است که از جمله آثار بصیرت: شناخت راه، استقبال از شهادت، شجاعت، دفاع از حق وحقیقت، ولایت مداری، یاری امام تا پای جان، حرکت جمعی برای دفاع از ولی فقیهاست.
واژگان كليدي: بصیرت، آگاهی، پرتو، تقوا
اصول و روشهاي تربيت در صحيفه سجاديه( ليلا كارخانه)
با عنایت به اینکه موضوع تحقیق اصول و روش های تربیت در صحیفه سجادیه می باشد،صحیفه سجادیه دربردارنده مباحث تربیتی نابی در عرصه های فردی، اخلاقی، اعتقادی،اجتماعی و اقتصادی است. آموزه های تربیتی صحیفه سجادیه با روش توصیفی تحلیلی -به شیوه کتابخانه ای و با کمک از منابع تفسیری و شرح ها و تربیتی به صورت کاربردیدر جهت سعادت و کمال زندگی انسان در ارتباط با خدا، خود و دیگران بررسی و تبیینمی گردد. رابطه با خدای عالم بهترین و باارزش ترین روابط محسوب می شود. خدا راباید شناخت و با وجود این همه استعداد و امکانات که در وجود انسان ها قرار داده استدر جهت بندگی و عبودیت او گام برداشت. برقراری ارتباط انسان با خدا در گزینه هایمعرفت خدا، ایمان به خدا، تقوای الهی، عبادت خداوند، شکرگزاری تعریف شده است.رابطه انسان با خود یعنی شناخت حقایق نهفته خود و سر و سامان دادن به آنها کهبرقراری این رابطه در گزینه های عقل و اندیشه و پرورش حس خداجویی آمده است.رابطه انسان با هم نوع نیز در بستر جامعه معنا پیدا می کند و در روابط اجتماعی شکل میگیرد که در گزینه روابط خانوادگی رابطه والدین با فرزند و رابطه فرزند با والدین اشارهشده است و با توجه به مبانی تربیتی به مبناهایی مثل خدا دوستی، خود دوستی، دنیادوستی، کمال خواهی، غفلت، خوف و رجا، اشاره شده است. و در قسمت اصول وروش های تربیتی به اصولی چون تقوا، زهد، کنترل و هدایت، تذکر، عزت، اشاراتی شده است. .
واژگان كليدي: اصول تربیت، روش های تربیت، صحیفه سجادیه.
اسرار سبحان الله در قرآن و روايات (ليلا رحمتي)
اسرار سبحان الله در قرآن و روایات بسیار زیاد است و برای عنوان این اسرار نیاز بهبررسی و بیان بخش عمده ای از آیات قرآنی است که به سبحان الله اشاره دارد. ذکرعمومی سبحان الله از زبان تمامی موجودات عالم تنزیه کردن مخصوص است و آن تنزیهمبری ساختن خداوند از هر چیزیست که لایق ساحت قدس نباشد. راه اصلی رسیدن بهخداوند توجه و یاد خداست که با ذکر او و ذکر برتر سبحان الله محقق می شود و سببدوری از هر گونه شرک و آلودگی و گناهان بی شمار می شود. آثار دنیوی و اخرویذکر سبحان الله هر انسانی را به تفکر در مورد این ذکر فرو می برد و تکرارش را ملزم میدارد. تاریخ پیدایش ذکر سبحان الله را می توان به قبل از خلقت آدمی و در بهشت اززبان ملائکه دانست، اما با ظهور اسلام این ذکر جایگاه خود را به عنوان یک ذکر کهخدا را از هر عیب و نقصی مبرا می داند درخشان تر شد. از آنجایی که تکرار ذکرسبحان الله با هر کیفیتی مطلوب و مقصود اسلام نیست بلکه باید از سر خضوع و خشوعباشد می توان آیات و روایات را مورد بررسی قرار داد تا به آن ذکر مطلوب رسید. و اینذکر را سرمشق کارها قرار داد و در حرکت و تکاپوی سیر الی الله و گفتن اعتراف ودفاع از حقیقت والا در جبران کاستیها و تقصیرات استفاده کرد و به قصد حرکت به سوی عبودیت و بندگی خالصانه از آن مدد جست و به اسرار سبحان الله پی برد.
واژگان كليدي: سبحان الله، تسبیح، حمد، ذکر.
اسباب فقهي محرميت( مهديه كاظمي)
اسباب ایجاد محرمیت سه نوع است: رضاع، نسب و سبب. کسانی که از راه نسب به یکدیگر محرم می شوند، محارم نسبی می باشند. که برای مردان و زنان عبارتند از: برادر و خواهر، پدر و مادر، برادر زاده و خواهر زاده، فرزندان، دایی ، عمه، خاله و عمو می باشند. و کسانی که از راه سبب یا ازدواج به زن و مرد محرم می شوند، محارم سببی نامدارند و عبارتند از: مادر زن و پدر شوهر، شوهر مادر و زن پدر، دختر زن )ربیبه( و پسرمرد، نواده های دختری و پسری زن و نواده های دختری و پسری مرد، زن پسر و شوهردختر. و نیز کسانی که از راه رضاع )شیر خوردن( به کودک شیرخوار محرم می شوند،محارم رضاعی نام دارند و عبارتند از: زنی که او را شیر داده، شوهر آن زن )شوهری کهشیر مال اوست( ، پدر آن زن هرچه بالا رود، دختران و پسران آن زن، دختران و پسراناولاد آن زن، خواهر و برادر آن زن، عمو و عمه و دایی و خاله آن زن، اولاد شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است، مادر شوهر و پدر شوهر آن زن که شیر مال آن شوهراست، خواهر شوهر و برادر شوهر آن زن و نیز عموها و عمه و خاله و دایی شوهر آن زنکه شیر مال آن شوهر است. محرمیت آثاری را به دنبال دارد که مهمترین آنها، حرمت ابدی نکاح میان محارم است.
واژگان كليدي: اسباب،محرمیت، فقه.
ارزش فرزندآوري از ديدگاه اسلام(مرضيه محمدي)
مسئله فرزند آوری یکی از مهمترین مسائل نظام خانواده است و از اساسی ترین پایه های قدرت در یک نظام محسوب می شود تا به جایی که بزرگترین اندیشمندان و عالمان دینی آن را از ضروری ترین مسائل زندگی انسانها محسوب می کنند. برای شناخت جایگاه فرزند لازم است بر آیات قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام تکیه کرد.از این رو سعی شده در این نوشتار که تحقیقی است توصیفی تحلیلی پیرامون مسئله ی فرزند آوری در ابتدا با استفاده از آیات قرآن ومنابع روایی جمع آوری شده است. بدین ترتیب تحقیق حاضر به شیوهی فیش برداری و کتابخانهای با محوریت قرآن کریم و احادیث معصومین علیهم السلام با اهداف بنیادی کاربردی در قالب چهار فصل - تدوین شده است. در فصل اول توضیحی راجع به مفاهیم فرزندآوری واهمیت فرزند آوری از دیدگاه قرآن و روایات بررسی شد و در فصل دوم به رابطه بین فرزند و کارآمدی خانواده اشاره میشود و دلایل عمده کاهش تمایل فرزند آوری در ایران در فصل سوم ذکر شده است و در پایان نتیجه گیری آورده شده است. واژگان كليدي: ارزش، فرزند آوری، اسلام، باروری، خانواده، جمعیت.
اخلاق نقد در گفتار و رفتار امام رضا عليه السلام(ريحانه مشايخي)
نقد به معنای ارزیابی، بررسی، شناسایی نمودن، زیرو رو کردن، عیبها را نمایاندن و پنهانها را روی آوردن است و نقد زدن بر کلام یعنی عیبهای پنهانش را نمایاندن و به طور کلی شناخت خوب از بد ) سره از ناسره ( میباشد از این رو این مساله در سیرهی ائمه معصوم به ویژه امام رضا علیه السلام مورد توجه واقع شده است. آنچه که در نقد در متون دینی و سیرهی پیشوایان مورد تاکید واقع شده ، رعایت اخلاق و آداب و روش نقد میباشد. هدف این مقاله تبیین بایدها و نبایدهای نقد در کلام و رفتار امام رضا علیه السلام است. ایشان عدالت، انصاف، صبر و تاثیر گذاری را ملزومات نقد دانسته و همواره از نقد توام با توهین، غضب، جدال و کبر نهی فرمودهاند. این مقاله به مطالعهی اصول نقد علمی در کلام و رفتارحضرت رضا علیه السلام میپردازد و این که با توجه به فرایند نقد آن حضرت میتوان آن را به عنوان الگویی برای جوامع امروزی مطرح نمود . در ابتدا بایدها و نبایدهای نقد و سپس چگونگی فرآیند آن بررسی میشود.
اخلاق اجتماعي مومن در حيات دنيوي(مژگان حبيبي)
اسلام دینی اجتماعی است و حتی احکام فردی آن نیز در جهت اصلاح روابط اجتماعی و تقویت اهداف قرآنی استفاده می شود. اسلام با برنامه های متنوع اجتماعی و اخلاقی پابه عرصه اجتماع نهاده است. فضایل، ارزش های خدادادی است که شامل تواضع، امر به معروف ، امانتداری، بردباری و… می باشد. که در ابعاد اخلاق فردی و اجتماعی انسانتأثیر گذار است. تواضع کامل ترین رفتار اجتماعی و مهمترین خصیصه مومن محسوب می شود که تأثیر بسزایی در رشد و کمال انسان دارد، که مراتب گوناگونی نیز دارد. امر به معروف سفارش به خوبی ها و نهی از منکر بازداشتن از بدی هاست که آثار فراوانمعنوی، بهره مندی از الطاف خداوند را به دنبال دارد. امانتداری یکی دیگر از مصادیقاخلاق اجتماعی مومن است. که باعث جلب اعتماد سایرین و محبت الهی می شود.وفایبه عهد نیز خصیصه دیگر مومن است که عمل به آن نتایج بسیار زیاد و مهمی در روابطاجتماعی یک جامعه مسلمان دارد. پرداختن به احسان و نیکوکاری در یک جامعه ایمانیبه عنوان یکی دیگر از ویژگی های مهم مومن تأثیر فراوانی در بهبود روابط اجتماعی دارد که در رشد و بالندگی روانی و اجتماعی و دیگر ابعاد زندگی افراد در یک جامعهایمانی دارد بسیاری از مشکلات و نواقص را رفع می کند.لذا شناخت این ویژگیها وتلاش در رسیدن به حد اعلای هرکدام از آنها از وظایف مومنان در جامعه ایمانی است که آثار متعدد هر کدام از آنها بر ای رسیدن به اهداف دین مبین اسلام موثر است.
واژگان كليدي: فضایل اخلاقی ،اخلاق اجتماعی ، مؤمن ، حیات دنیوی.
آخرین نظرات